Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E. B. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie skargi na decyzję Wojewody z dnia 13 listopada 2009 r. nr: [...] w przedmiocie odmowy zameldowania p o s t a n a w i a I) oddalić wniosek E. B. o zwolnienie od kosztów sądowych; II) ustanowić dla E. B. radcę prawnego, którego wyznaczy Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek E. B. o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego z urzędu w sprawie skargi na decyzję Wojewody z dnia 13 listopada 2009 r. nr: [...] w przedmiocie odmowy zameldowania.
Z oświadczenia zawartego w urzędowym formularzu wniosku wynika, że skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z 11-letnim synem J. K. B. Ich miesięczny dochód wynosi 650 zł i stanowi go dochód z prac dorywczych skarżącej w wysokości 400 zł oraz środki finansowe przekazywane przez męża wnioskodawczyni na dziecko w wysokości 250 zł. Skarżąca nie posiada żadnego majątku. Zamieszkuje w wynajmowanym mieszkaniu. Jej miesięczne wydatki przedstawiają się następująco: 350 zł za wynajem mieszkania, 50 zł gaz, 100 zł prąd, 300 zł wyżywienie i środki czystości. Do wniosku skarżąca załączyła zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia [...] marca 2009 roku potwierdzające fakt, że skarżąca nie deklarowała dochodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych za 2008 rok.
Mając na uwadze powyższe, zważono, co następuje:
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego.
Instytucja przyznania prawa pomocy, zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami) przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym), lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym). Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy - co do zasady - powinno obejmować przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie (do takich osób można zaliczyć m. in. bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub osoby ze względu na okoliczności życiowe pozbawione całkowicie środków do życia), które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Po dokonaniu analizy sytuacji finansowej skarżącej orzekający uznał, że uzasadnione jest częściowe przychylenie się do złożonego przez nią wniosku o przyznanie prawa pomocy. Skarżąca nie posiada żadnego majątku. Na jej utrzymaniu pozostaje małoletni syn. Wnioskodawczyni nie posiada stałego zatrudnienia. Uzyskiwane w miesiącu dochody z prac dorywczych oraz środki, jakie otrzymuje od męża na dziecko, nie pozwalają na poniesienie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu rodziny. Mając na uwadze powyższe orzekający przyznał E. B. prawo pomocy obejmujące ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika, którego wyznaczy Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych.
Zauważyć jednocześnie należy, iż skoro przesłanką uzasadniającą przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, którego domaga się skarżąca, jest brak jakiegokolwiek dochodu - w niniejszej sprawie sytuacja taka nie zachodzi. Skarżąca uzyskuje bowiem dochody z prac dorywczych. Chociaż nie są to dochody wysokie, to jednak umożliwiły skarżącej pokrycie we własnym zakresie jedynego na obecnym etapie postępowania składnika kosztów sądowych - wpisu sądowego w wysokości 100 zł. Tym samym brak jest podstaw do uwzględnienia w całości wniosku strony skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. Istnieją natomiast podstawy do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie na rzecz skarżącej radcy prawnego z urzędu.
Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).