Skoro zaś wnioskodawca dysponuje stałym dochodem, wysokość ustalonych kosztów nie przekracza środków jakimi dysponuje i nie podjął nawet próby dokładnego wyjaśnienia swojej rzeczywistej sytuacji to przyznanie w takich warunkach wnioskodawcy prawa pomocy poprzez zwolnienie go od kosztów sądowych nie znajduje dla siebie wystarczających podstaw. Sprzeciwia się temu zarówno reguła prawa ustanowiona w przepisie art. 246 §1 pkt. 2 ppsa jak i aktualne poglądy doktryny zgodnie z którymi jest to instytucja o charakterze wyjątkowym, która powinna stanowić przywilej dla osób, które muszą korzystać z ochrony prawnej przed sądem a w przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu (tak H Knysiak - Molczyk w "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz". pod redakcją prof. T. Wosia. Warszawa 2005 s. 631). Postulatom tym wtóruje zresztą praktyka orzecznicza sądów administracyjnych zgodnie z którą, udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. postan. NSA z 27 maja 2008 r. I FZ 160/08). W ślad za Naczelnym Sądem Administracyjnym powtórzyć tez trzeba, że ponieważ prawo do sądu nie ma charakteru absolutnego i może być przedmiotem uzasadnionych prawnie ograniczeń (postan. NSA z 15 marca 2006 r. II OZ 258/06), to sprawą zainteresowanego jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy (por. postan. NSA z 31 marca 2005 r. I FZ 63/05).
Z przytoczonych względów orzeczono zatem jak w sentencji na podstawie art. 243 §1 oraz art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 2 i art. 245 §1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Sygn. akt III SA/Kr 1319/10
UZASADNIENIE
Wnioskodawca w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagał się zwolnienia od kosztów sądowych.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną podał, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z B. K.
Określając majątek swój i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym uwidocznił, że w nie posiada nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych.
Stałe miesięczne dochody swego gospodarstwa domowego wnioskodawca oszacował na kwotę 2500 zł.
Uzasadniając swoje starania poprzestał na stwierdzeniu, iż "fakty, które świadczą, że wniosek jest zasadny to realia finansowe jakie na ten czas są one niewystarczające".
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Stosownie do art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej "ppsa", osoba fizyczna może domagać się przyznania prawa pomocy obejmujące m.in. zwolnienie od kosztów sądowych o ile - poza samym wnioskiem (art. 243 ppsa) - złoży również oświadczenie którym wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Oświadczenie to zgodnie z wolą ustawodawcy ma być "dokładne", a owa "dokładność" stopniowana jest przeświadczeniem sądu, że strona okoliczności te wykazała, czyli przedstawiła je w sposób przekonywujący. Jednocześnie przyjęta przez ustawodawcę konstrukcja prawna opiera się na założeniu, że jeżeli oświadczenie strony pozwala na zorientowanie się co do tego, iż stać ją będzie na uiszczenie wymaganych kosztów i nie wzbudza jakichś istotnych wątpliwości to tym samym sąd nie ma obowiązku dokonywania wezwań o złożenie dodatkowych wyjaśnień czy przedłożenie dokumentów źródłowych bo generalnie ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie składającej wniosek o przyznanie prawa pomocy (por. postanowienie NSA z 18 czerwca 2004 r. FZ 165/04).