Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. W. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Z. W. na czynność Prezydenta Miasta z dnia 24 marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania lokalu z zasobów Gminy postanawia: I. umorzyć postępowanie w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, II. przyznać skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym ustanawiając dla niej adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka.
Skarżąca w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagała się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata. Oświadczyła, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną podała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z dwiema córkami.
Określając majątek swój i osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym uwidoczniła, że nie posiadają nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych.
Miesięczne dochody gospodarstwa domowego skarżąca oszacowała na kwotę 1442 zł wyjaśniając, że składają się na to świadczenia pielęgnacyjne, alimenty i zasiłki rodzinne.
Uzasadniając swoje starania zaakcentowała, że ze względu na ciężką sytuację finansową powiązaną z niepełnosprawnością i przewlekłymi chorobami młodszej z córek nie jest w stanie ponieść kosztów. Opisała szczegółowo problemy zdrowotne dziecka wskazując, że jest ono pod stałą opieką lekarską.
W oparciu o akta administracyjne przedłożone przez organ wraz ze skargą okolicznościami znanymi z urzędu pozostaje, że rodzina postawała po opieką Sądu Rodzinnego i był nad nią sprawowany nadzór kuratora, który m.in. stwierdził, że życie rodziny jest zdominowane przez problemy zdrowotne małoletniej, niepełnosprawnej córki, która choruje na liczne skomplikowane schorzenia (k. 64). W K. korzystały z przytulisk [...] (k. 82). Skarżąca od lat wraz z córkami utrzymuje się zasiłku rodzinnego, alimentów, korzysta ze wsparcia MOPS. (k. 39, 50,75, 87).
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie ciąży na stronie skarżącej działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Przedmiotem skargi w niniejszym postępowaniu jest odmowa przyznania lokalu mieszkalnego z zasobów Gminy. Opierając się na argumentacji zbieżnej z tą jaka legła u podstaw uznania w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, że przyznawanie dodatków mieszkaniowych mieści się w szeroko rozumianej kategorii spraw z zakresu pomocy społeczne należy wyrazić zapatrywanie, że skoro na pomoc mieszkaniową gminy mogą liczyć mieszkańcy mający niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe i osiągający niskie dochody to sprawy mające za przedmiot odmowę lub przyznanie lokalu mieszkalnego z gminnego zasobu mieszkaniowego kwalifikować należy w podobny sposób. W konsekwencji uznania, że skarżący korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych jego wniosek należało uznać za bezprzedmiotowy a w związku z tym postanowiono jak w sentencji działając na zasadzie art. 161 §1 pkt. 3 ppsa w związku z art. 258 §1 i §2 pkt. 7 ppsa.
Bezprzedmiotowość wniosku o zwolnienie od kosztów pozostaje jednak bez wpływu na drugie z żądań a mianowicie ustanowienia adwokata. Zgodnie z aktualnymi poglądami doktryny sąd nie jest bowiem związany żądaniem strony zawartym we wniosku o przyznanie pomocy byleby tylko nie wyszedł ponad żądanie strony (por. komentarz J.P Tarno do art. 246 w : Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004). W sytuacji więc gdy strona domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, sąd może przyznać jej to prawo w zakresie częściowym obejmującym tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika (art. 245 §3 in fine ppsa). Oczywiście pod warunkiem, złożenia oświadczenia, którym strona wykaże, że nie jest wstanie ponieść opłat za jego czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 §1 pkt. 2 ppsa). Oświadczenie to zgodnie z wolą ustawodawcy ma być "dokładne", a owa "dokładność" stopniowana jest przeświadczeniem sądu, że strona okoliczności te wykazała czyli przedstawiła je w sposób przekonywujący. Jednocześnie zwrócenia uwagi wymaga, iż przyjęta przez ustawodawcę konstrukcja prawna opiera się na założeniu, że jeżeli na podstawie przyjętego oświadczenia sąd dojdzie do przekonania, że ma do czynienia z osobą "biedną" w potocznym tego słowa znaczeniu lub jeśli stwierdzi, że strony najzwyczajniej nie będzie stać na pokrycie wymaganych opłat to może wydać rozstrzygniecie w przedmiocie zwolnienia bez konieczności dokonywania wezwań strony o złożenie dodatkowych oświadczeń lub przedłożenie dokumentów źródłowych (arg. ex art. 255 ppsa).