Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. P. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi A. P. na decyzję Wojewody z dnia 5 stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie statusu osoby bezrobotnej oraz zasiłku dla bezrobotnych postanawia: I. umorzyć postępowanie w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, II. oddalić wniosek o ustanowienie adwokata.
Skarżąca w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagała się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata. Oświadczyła, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną podała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem i synem. Określając majątek swój i osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym wyjaśniła, że należy do nich 52 metrowe mieszkanie. Nie posiada zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych.
Dochody swego gospodarstwa domowego określiła na łączną kwotę 4578 zł brutto wyjaśniając, że składa się na emerytura męża a także dochody z jego pracy i zleceń.
Uzasadniając swoje starania zaakcentowała, że miesięczny koszt utrzymania mieszkania i opłacenia mediów szacować należy na 950 zł resztę zaś dostępnych środków pieniężnych pochłania zakup żywności, odzieży, leków i innych środków niezbędnych do funkcjonowania gospodarstwa domowego.
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Po pierwsze w myśl art. 239 pkt. 1 lit. b) ppsa nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach dotyczących statusu bezrobotnego, zasiłków oraz innych należności i uprawnień przysługujących osobie bezrobotnej. W konsekwencji uznania, że skarżąca korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych jej wniosek należało uznać w tej części za bezprzedmiotowy i w związku z tym postanowiono jak w sentencji działając na zasadzie art. 161 §1 pkt. 3 ppsa w związku z art. 258 §1 i §2 pkt. 7 ppsa.
Po drugie stosownie do treści art. 252 ppsa w związku z art. 246 §1 pkt. 2 osoba fizyczna może domagać się przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie m.in. adwokata o ile wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia takiego pełnomocnika bez uszczerbku dla swego lub rodziny koniecznego utrzymania. Realia niniejszej sprawy nie stwarzają podstaw do takich ustaleń. Skarżącą i jej rodzinę trudno bowiem uznawać za "biedną" w potocznym tego słowa znaczeniu skoro warunki ich bytowania zabezpiecza własne mieszkanie a miesięczny dochód tego gospodarstwa domowego sięga kwoty 4578 zł brutto. Przyjmując, że realnie dochody te są niższe o około 1/5 i odliczając wskazywaną przez skarżącą kwotę 950 zł kosztów utrzymanie mieszkania oraz opłacenia mediów i tak należy stwierdzić, że skarżąca jest w stanie bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny wygospodarować odpowiednie środki na opłacenie pełnomocnika z wyboru. Przeprowadzenie prostej operacji arytmetycznej uwidacznia bowiem, że do swobodnego rozporządzenia rodzinie pozostaje miesięcznie ok. 2700 zł [(4578/5)-950]. Twierdzenie skarżącej, że wszystkie te środki pochłania zakup żywności, odzieży, leków i innych środków niezbędnych do funkcjonowania gospodarstwa domowego, bez przedstawienia jakichkolwiek dowodów nie zasługują na wiarę.
Przyznanie w takich warunkach skarżącej prawa pomocy nie znajduje więc dla siebie wystarczających podstaw. Sprzeciwia się bowiem temu reguła prawa ustanowiona w przepisie art. 243 §1 ppsa jak i poglądy doktryny zgodnie którymi prawo pomocy jest instytucją o charakterze wyjątkowym, która powinna stanowić przywilej dla osób, które muszą korzystać z ochrony prawnej przed sądem a w przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu (tak H Knysiak - Molczyk w "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz". pod redakcją prof. T. Wosia. Warszawa 2005 s. 631) i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. postan. NSA z 27 maja 2008 r. I FZ 160/08).
Z przytoczonych względów orzeczono zatem jak w punkcie drugim sentencji na podstawie art. 243 §1 oraz art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 2 i art. 245 §1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).