Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Dorota Dąbek po rozpoznaniu w dniu 1 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. B. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego lub adwokata w sprawie ze skargi M. B. na zarządzenie zastępcze Wojewody z dnia 8 stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: odmówić zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu.
Pismem z dnia 2 kwietnia 2014 r. skarżący M. B. wniósł o zwolnienie od kosztów sadowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. W wypełnionym na wezwanie Sądu urzędowym formularzu "PPF" skarżący podał, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną i dwoma synami. W skład majątku skarżącego wchodzi dom o powierzchni 130 m2 i samochód osobowy Skoda Octavia z 2004 r. Ponadto skarżący dysponuje papierami wartościowymi o wartości 6563,65 zł. Z kolei miesięczny dochód rodziny skarżącego wynosi 11708 zł i składa się na niego: wynagrodzenie skarżącego z umowy o pracę (4414 zł), z umowy zlecenia (1691 zł) oraz dieta radnego (795 zł), a także wynagrodzenie żony skarżącego (4808 zł).
Postanowieniem z dnia 30 maja 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 512/14 referendarz sądowy oddalił wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy. Zdaniem referendarza sądowego, skarżący jest osobą zamożną, gdyż dysponuje stałym źródłem dochodu w wysokości 11708 zł, ma własny dom, samochód o wartości ok. 16-20 tys. zł oraz dysponuje papierami wartościowymi o wysokości nominalnej 6563,65 zł. Referendarz sądowy zauważył przy tym, że skarżący nie podał jakie są jego miesięczne wydatki. W związku z powyższym referendarz sądowy uznał, że skoro sytuacja materialna skarżącego przedstawia się tak jak to wyżej opisano, a równocześnie poniechał on dokładniejszych wyjaśnień to przyznanie mu w takich warunkach prawa pomocy nie znajduje uzasadnionych podstaw.
Od powyższego postanowienia referendarza sądowego skarżący wniósł sprzeciw, w którym wskazał jedynie, że wydatki związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego pochłaniają całość jego dochodów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje:
W sprawach prowadzonych przed sądami administracyjnymi podstawy przyznania prawa pomocy określa ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., zwana dalej p.p.s.a.), a w szczególności:
"Art. 245. § 1. Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
§ 2. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
§ 3. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
§ 4. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej."
"Art. 246. § 1. Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny."
Instytucja prawa pomocy ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem stronom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym oraz kosztów pomocy prawnej udzielonej im przez profesjonalnego pełnomocnika. Zasadą jest bowiem, iż strona powinna partycypować w kosztach postępowania, w szczególności jeśli posiada stały miesięczny dochód. Strona występująca na drogę postępowania sądowego winna mieć świadomość obowiązku ponoszenia kosztów tego postępowania i wnosząc o przyznanie prawa pomocy uprawdopodobnić w sposób wiarygodny i rzetelny, że zachodzą przesłanki do uwzględnienia wniosku. Jedynym kryterium oceny wniosku o przyznanie prawa pomocy jest kryterium majątkowe. Sąd nie kieruje się w tym zakresie zasadami słuszności, lecz bada stan majątkowy wnioskodawcy.
W ocenie Sądu skarżący nie wykazał, że spełnia przesłanki, o których mowa w art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a., tzn., że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Prawo pomocy w zakresie całkowitym przeznaczone jest dla osób ubogich, którym brak środków finansowych bądź też minimalna ich ilość uniemożliwia dostęp do sądu. Natomiast skarżący wraz z żoną i dwoma synami dysponują stałym miesięcznym dochodem w wysokości 11708 zł. Do tego skarżący posiada dom o powierzchni 130 m2 oraz samochód Skoda Octavia z 2004 r. Skarżący dysponuje również zasobami pieniężnymi w postaci papierów wartościowych w wysokości 6563,65 zł. Nie można zatem uznać, że skarżący jest osobą ubogą. Skarżący wskazał wprawdzie, że wydatki związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego pochłaniają całość jego dochodów, jednak swojego twierdzenia nie poparł żadnymi dowodami. Przyznanie zatem skarżącemu prawa pomocy w sytuacji, gdy dysponuje on środkami pieniężnymi (wynagrodzenie za pracę oraz oszczędności), które mogą być przeznaczone na pokrycie kosztów sądowych i wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika nie jest uzasadnione.
Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a i art. 260 p.p.s.a. - orzekł jak w sentencji.