Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. M. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. M. na uchwałę Rady Miejskiej z dnia 27 marca 2013 r. nr [....] w przedmiocie skargi na kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej postanawia: oddalić wniosek.
Skarżąca w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy zaznaczyła, że domaga się zwolnienia od kosztów sądowych.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną uwidoczniła brak osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym.
Określając majątek swój podała, że nie ma nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych.
Swoje stałe miesięczne dochody oszacowała na kwotę 4942,40 zł pensji.
Uzasadniając swoje starania podała, że jest zmuszona prosić o zwolnienie od kosztów sądowych gdyż w ostatnim okresie ponosi regularne wydatki na swoje leczenie co wiązało się z wydatkowaniem przez kwoty 1500 zł. Ponadto obciąża ją zakup lekarstw dla rodziców, którzy - jak twierdzi - utrzymują się z niewysokich emerytur. Trzymuje, że wydatki z tego tytułu wynoszą ok. 400 zł miesięcznie. Podaje, że jej pensja netto wynosi 3514,96 zł. Wywodzi, że na dojazdy do pracy przeznacza ok. 200 zł a po opłaceniu wydatków mieszkaniowych pozostaje jej niewiele środków.
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Stosownie do art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zwanej dalej "ppsa", osoba fizyczna może domagać się przyznania prawa pomocy obejmujące m.in. zwolnienie od kosztów sądowych o ile - poza samym wnioskiem (art. 243 ppsa) - złoży również oświadczenie którym wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Oświadczenie to zgodnie z wolą ustawodawcy ma być "dokładne", a owa "dokładność" stopniowana jest przeświadczeniem sądu, że strona okoliczności te wykazała, czyli przedstawiła je w sposób przekonywujący, bo generalnie ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie składającej wniosek o przyznanie prawa pomocy (por. postanowienie NSA z 18 czerwca 2004 r. FZ 165/04).
W realiach rozstrzyganego przypadku skarżąca złożyła oświadczenie, które jest wystarczające dla wyprowadzenia następujących wniosków.
Po pierwsze, skarżąca ma zapewnione źródło dochodu w wysokości ok. 4942,40 zł brutto tj. jak podaje 3514,96 zł netto.
Po drugie, skarżąca nawet nie uprawdopodobniła np. kopią stosownego rachunku albo paragonu wysokości rzeczywistych wydatków na swoje leczenie czy lekarstwa dla rodziców. Poza ogólnikową wzmianką o ich emeryturach nie podała też konkretnych wysokości tych świadczeń, z czego można byłoby wysnuć wniosek o konieczności pomocy finansowej dla rodziców.
Po trzecie skarżąca nie podjęła nawet próby określenia jak kształtują się stałe miesięczne obciążenia gospodarstwa domowego związane z utrzymaniem mieszkania oraz opłaceniem mediów.
Skoro zaś skarżąca dysponuje stałym dochodem zaś wysokość przewidywanych kosztów sądowych nie przekracza środków jakimi ona dysponuje a równocześnie skarżąca nie podjęła nawet próby dokładniejszego wyjaśnienia swojej rzeczywistej sytuacji to przyznanie jej w takich warunkach prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych nie znajduje dla siebie wystarczających podstaw. Sprzeciwia się temu zarówno reguła prawa ustanowiona w przepisie art. 246 §1 pkt. 2 ppsa jak i aktualne poglądy doktryny zgodnie z którymi jest to instytucja o charakterze wyjątkowym, która powinna stanowić przywilej dla osób, które muszą korzystać z ochrony prawnej przed sądem a w przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu (tak H Knysiak - Molczyk w "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz". pod redakcją prof. T. Wosia. Warszawa 2005 s. 631). Postulatom tym wtóruje zresztą praktyka orzecznicza sądów administracyjnych zgodnie z którą, udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. postan. NSA z 27 maja 2008 r. I FZ 160/08). W ślad za Naczelnym Sądem Administracyjnym powtórzyć tez trzeba, że ponieważ prawo do sądu nie ma charakteru absolutnego i może być przedmiotem uzasadnionych prawnie ograniczeń (postan. NSA z 15 marca 2006 r. II OZ 258/06), to sprawą zainteresowanego jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy (por. postan. NSA z 31 marca 2005 r. I FZ 63/05).
Z przytoczonych względów orzeczono zatem jak w sentencji na podstawie art. 243 §1 oraz art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 2 i art. 245 §1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.