Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku stowarzyszenia A w K o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi stowarzyszenia A w K na rozstrzygnięcie Urzędu Marszałkowskiego Województwa z dnia 29 listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie nieuwzględnienia protestu postanawia: oddalić wniosek.
W złożonym na urzędowym formularzu "PPPr" wniosku o przyznanie prawa pomocy stowarzyszenie A domagało się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata. Wysokość kapitału zakładowego określiło na 0 zł, wartość środków trwałych oszacowało na 0 zł, a wysokość zysku za ostatni rok oceniło na 6.056,67 zł. Ujawniło jeden rachunek bankowy w Banku [...] S.A. wskazując, że znajduje się tam kwota 97,55 zł. Uzasadniając swoje starania podniosło, że jest organizacją społeczną, prowadzącą statutowo działalność oświatową, posiada status organizacji pożytku publicznego. Zaakcentowało, że choć skupia osoby prowadzące działalność dydaktyczną to jednak nie posiada w swoich zasobach kwalifikowanych prawników. W swojej ocenie stowarzyszenie nie jest w stanie ponieść żadnej opłaty gdyż cele organizacji non-profit nie przewidują tego typu wydatków a majątek stowarzyszenia jest zerowy. Z dalszych wyjaśnień stowarzyszenia wynika, że wykazany zysk pochodzi z niezapłaconych faktur a działalność administracyjną finansuje jedynie ze składek członkowskich.
Wobec faktu, ze do wniosku stowarzyszenie dołączyło tylko kopię odpisu z KRS wezwano więc je o złożenie dodatkowych oświadczeń i przedłożenie wskazywanych dokumentów źródłowych.
W odpowiedzi stowarzyszenie wyjaśniło, że aktualnie liczy 15 członków zwyczajnych, 6 honorowych oraz 6 partnerów (osoby prawne) przy czym stosownie do podjętej w tym względzie przez Zarząd uchwały z dnia 15 listopada 2008 r. praktykuje "liberalne" podejście do kwestii opłacania składek. Nikt z zarządu nie pobiera wynagrodzeń ani diet a wszyscy członkowie świadczą pracę na rzecz działań statutowych bez wynagrodzenia. Stowarzyszenie nie posiada żadnego majątku co wynika z zestawienia analityki ksiąg rachunkowych za cały 2010 r. Aktualnie w kasie i na rachunku bankowym stowarzyszenia znajduje się łącznie 149,79 zł. Przychody stanowią wyłącznie składki członkowskie, które pokrywają tylko niezbędne wydatki na materiały piśmiennicze i media. Dołączyło kopię statutu, uchwały dotyczącej aktualnej wysokości składek członkowskich, wyciągi z ujawnionego rachunku bankowego obejmującego historię przeprowadzonych na nim operacji z okresu ostatnich trzech miesięcy, kopię bilansu za rok 2009, zestawienie raportów kasowych za okres od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. oraz zestawienie obrotów i sald kont analitycznych jako podstawę do sporządzenia bilansu za 2010 r.
Mając na uwadze powyższe zważyć należało, co następuje:
Z uwagi na fakt, że w swoim wniosku stowarzyszenie akcentuje status organizacji pożytku publicznego i podnosi, że cele organizacji non-profit nie przewidują wydatków na koszty postępowania więc już na wstępie wyjaśnienia wymagają dwie podstawowe kwestie.
Po pierwsze choć przepis art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536) stanowi, że organizacji pożytku publicznego, w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego przysługuje zwolnienie od opłat sądowych to jednak zauważyć trzeba, że tylko na zasadach określonych w przepisach odrębnych. Ze zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, organizacje pożytku publicznego korzystają więc w sprawach cywilnych (art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.). Natomiast ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., wśród podmiotów, które są zwolnione z mocy ustawy od ponoszenia kosztów sądowych (art. 239), nie wymienia organizacji pożytku publicznego. Wprawdzie w art. 240 ppsa znajduje się delegacja, upoważniająca Radę Ministrów do udzielenia organizacjom społecznym zwolnienia od wpisu, jednakże do tej pory nie zostało wydane przedmiotowe rozporządzenie. Nie ma zatem przepisów odrębnych, które regulowałyby zasady zwalniania organizacji pożytku publicznego od opłat sądowych w sprawach sądowoadministracyjnych.