Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. Z. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi J. Z. na zarządzenie zastępcze Wojewody z dnia 8 stycznia 2014 r. nr [....] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: oddalić wniosek.
Skarżący w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagał się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego.
Oświadczył, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną podał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, córką i synem .
Określając swój majątek podał, że należy do niego dom o powierzchni ok. 270 m2, nieruchomość rolna o powierzchni 9,055 ha, budynek gospodarczy o powierzchni ok. 760 m2, ciągnik [...] 3512 z 2002 r. Do żony należą natomiast akcje [....] o wartości nominalnej ok. 20.000 zł oraz samochód [....] z 2006 r.
W dochodach wskazał na swoją dietę przewodniczącego Rady Gminy w wysokości 1307 zł i na dochód z gospodarstwa rolnego wynoszący w ujęciu rocznym 15.600 zł. Wyjaśnił, że za 2013 r. otrzymał także dopłaty unijne w kwocie ok. 18.000 zł.
Uzasadniając swoje starania podniósł, że jego wydatki znacznie przewyższają zarobki. Powiada, że ma na utrzymaniu dwoje dzieci oraz niepracującą żonę. Wywodzi, że ponieważ córka studiuje w K. na Politechnice jego obowiązkiem jest zapewnienie jej utrzymania. Syn natomiast uczęszcza do gimnazjum. Skarżący od 2012 r. podjął studia na Uniwersytecie [...] za które opłaca czesne w wysokości 3100 zł rocznie. Dodatkowo obciąża go spłata 18.500 zł kredytu obrotowego zaciągniętego w 2013 r. Ponadto w 2013 r. wykonał generalny remont kotłowni za ok. 12.000 zł. Określając swoje miesięczne wydatki podał, że koszty wyżywienia to ok. 1500 zł, media 500 zł, paliwo 500 zł, odzież 250 zł, środki czystości 250 zł.
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Stosownie do art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zwanej dalej "ppsa", osoba fizyczna może domagać się przyznania prawa pomocy obejmujące zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie m.in. radcy prawnego lub adwokata o ile - poza samym wnioskiem (art. 243 ppsa) - złoży również oświadczenie którym wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Realia niniejszej sprawy nie dają podstaw do takich ustaleń gdyż skarżący jest osobą zamożną jak na polskie warunki. Tak należy postrzegać osoby, które mają zapewnione stałe źródło dochodu z własnego gospodarstwa rolnego, swoje potrzeby bytowe zaspakaja we własnym domu, dysponują papierami wartościowymi o wysokości nominalnej 20.000 zł, posiada samochód którego uśredniona wartość rynkowa to ok. 24 tyś. zł (źródło www.autocentrum.pl) a na bieżące utrzymanie przeznacza ok. 3.000 zł i przy tym wszystkim stać ją na modernizacje budynków i wydatki związane z edukacją.
Odnosząc się do wzmianki skarżącego iż akcje [...] o wartości nominalnej 20.000 zł należą do żony trzeba zwrócić uwagę, że małżonkowie mają względem siebie obowiązek pomocy wynikający z art. 23 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który trwa tak długo jak długo istnieje małżeństwo. Wzmiankowany obowiązek obejmuje również prowadzenie procesów sądowych i pokrywanie związanych z nimi kosztów (por. postan. NSA w Warszawie z dnia 6 października 2004 r. GZ 71/04 a także postan. WSA w Gdańsku z 14 listopada 2005 r. I SA/Gd 140/04).
Skoro zaś sytuacja materialna skarżącego przedstawia się w ten sposób to przyznanie mu w takich warunkach prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego na koszt Skarbu Państwa nie znajduje dla siebie wystarczających podstaw. Sprzeciwia się temu zarówno reguła prawa ustanowiona w przepisie art. 246 §1 pkt. 2 ppsa jak i aktualne poglądy doktryny zgodnie z którymi jest to instytucja o charakterze wyjątkowym, która powinna stanowić przywilej dla osób, które muszą korzystać z ochrony prawnej przed sądem a w przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu (tak H Knysiak - Molczyk w "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz". pod redakcją prof. T. Wosia. Warszawa 2005 s. 631). Postulatom tym wtóruje zresztą praktyka orzecznicza sądów administracyjnych zgodnie z którą, udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. postan. NSA z 27 maja 2008 r. I FZ 160/08).
Z przytoczonych względów orzeczono zatem jak w sentencji na podstawie art. 243 §1 oraz art. 252 w związku z art. 246 §1 pkt. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.