Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Barbara Pasternak po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku A. T. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego po wniesieniu sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 26 stycznia 2011 r. w dniu 7 marca 2011 r. w sprawie ze skargi A. T. na decyzję Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego z dnia 21 lipca 2009 r. nr: [...] w przedmiocie odmowy dokonania wpisu w książeczce wojskowej posiadania stopnia oficerskiego postanawia oddalić wniosek w całości
W dniu 14 grudnia 2010 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek skarżącego A. T. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego, uzupełniony pismem z dnia 7 stycznia 2011 r. Uzasadniając swój wniosek skarżący oświadczył, iż prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, a z załączonych odcinków emerytur za listopad 2010 r. wynika, że łączny dochód netto skarżącego i jego żony wynosi 3.010,64 zł. Według oświadczenia skarżący nie posiada żadnego majątku ruchomego ani nieruchomości, a mieszka w mieszkaniu wnuczki. Ponadto skarżący podał, że jest biednym emerytem w podeszłym wieku i cierpi na upośledzenie słuchu. Ograniczenia związane z podeszłym wiekiem oraz wzrost kosztów utrzymania sprawiają, że skarżący nie ma jakichkolwiek oszczędności, zaś banki nie udzielają pożyczek osobom powyżej 80 roku życia.
Referendarz sądowy WSA w Krakowie postanowieniem z dnia 26 stycznia 2011 r. oddalił wniosek skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
W dniu 4 lutego 2011 r. skarżący wniósł sprzeciw od orzeczenia referendarza, podnosząc, że to organ, który wydał zaskarżoną decyzję doprowadził do procesu sądowego, a więc nie można przyjąć, iż skarżący powinien odkładać środki pieniężne na koszty procesu. Skarżący wskazał, że uzyskiwane dochody nie wystarczają na wykupienie lekarstw dla żony, a więc tym bardziej na pokrycie kosztów pełnomocnika z wyboru. Zdaniem skarżącego rzetelnie przedstawił on uzyskiwane dochody, zaś wydatków nie był w stanie podać, gdyż nie prowadzi szczegółowych wyliczeń ze względu na swój wiek.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w skrócie "ppsa", przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z treści przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika, że to osoba ubiegająca się o zwolnienie od kosztów sądowych powinna "wykazać", iż jej sytuacja majątkowa i rodzinna uzasadnia całkowite lub częściowe zwolnienie od kosztów. W tym celu strona zobowiązana jest do przedstawienia wiarygodnych i kompletnych informacji w tym zakresie, sąd zaś dokonuje oceny przedstawionych przez stronę danych. Jeżeli strona ubiegająca się o zwolnienie od kosztów opisuje swoją sytuację majątkową w sposób niewiarygodny lub nie podaje wszystkich istotnych danych, jest to podstawa do odmowy zwolnienia jej od kosztów.
W przedmiotowej sprawie skarżący prawidłowo udokumentował wysokość uzyskiwanych dochodów, lecz mimo wezwania w żaden sposób nie wykazał wysokości ponoszonych wydatków. Nie uczynił tego także w sprzeciwie od postanowienie referendarza. Wyjaśnić trzeba, że nie chodzi tu o szczegółowe udokumentowanie wszystkich wydatków ponoszonych przez stronę na swoje utrzymanie. W przypadku braku wszystkich rachunków lub też, gdy rachunki opłacane są na inne nazwisko (skarżący twierdzi, że mieszkanie, w którym mieszka z żoną, należy do wnuczki), strona powinna złożyć oświadczenie o orientacyjnej wysokości ponoszonych opłat, ewentualnie dołączyć rachunki opłacane na inne nazwisko, oświadczając, że pokrycie tych kosztów następuje ze środków strony. Natomiast Sąd ocenia wiarygodność tak przedstawionych danych o sytuacji majątkowej i rodzinnej strony. Tymczasem w niniejszej sprawie skarżący w ogóle nie podał wysokości wydatków, zasłaniając się brakiem rachunków, nieprowadzeniem wyliczeń i podeszłym wiekiem. W ocenie Sądu było to nieuzasadnione, ponieważ przy braku dokumentów lub trudnościach z dokonaniem obliczeń, skarżący mógł posłużyć się pomocą innych osób (bliskich, znajomych).
W rezultacie Sąd posiada tylko dane o dochodach skarżącego i jego żony (miesięczny dochód netto na osobę przekracza 1.500 zł), a wobec braku przedstawienia wystarczających danych o ponoszonych wydatkach, należało uznać, że skarżący nie wykazał, iż w stosunku do niego zachodzą przesłanki do zwolnienia go od kosztów sądowych całości ani w części. Dlatego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 260, 243 § 1, 244 § 1, 245, 246 § 1 ppsa.