Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Marcinowski po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi R.C, K.H. i D.G. na uchwałę Rady Gminy nr [...] z dnia [...] lutego 2008 r. w sprawie stwierdzenia odwołania Wiceprzewodniczącego Rady Gminy - w zakresie wniosku skarżących o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi postanawia: odmówić przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu.
Skarżący wspólnie wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na uchwałę Rady Gminy z dnia [...] lutego 2008 r. w sprawie stwierdzenia odwołania Wiceprzewodniczącego Rady Gminy.
Stosownym zarządzeniem skarżący zostali wezwani do uiszczenia wpisu solidarnie w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi. Wezwania zostały im doręczone w sposób prawidłowy - wobec R.C. i D.G. w dniu 31 lipca 2008 r., zaś wobec K.H. w dniu 4 sierpnia 2008 r.
Żaden ze skarżących nie uiścił wpisu w zakreślonym terminie. Wpis został uiszczony dopiero w dniu 27 sierpnia 2008 r. wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do dokonania czynności. Jako przyczynę spóźnienia wskazano jednym zdaniem, że skarżący nie dysponowali wystarczającymi środkami finansowymi.
W tym stanie sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 86 § 1 ppsa - jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, Sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
Jak wynika z powyższego, warunkiem niezbędnym do przywrócenia terminu dla dokonania czynności jest brak winy wnioskodawcy w jego uchybieniu. W przedmiotowej sprawie przesłanka ta nie jest spełniona. Okoliczności podane przez skarżących nie pozwalają na uznanie, że zasadny jest wniosek o przywrócenie terminu.
Zakładając nawet, że skarżący nie dysponowali środkami pozwalającymi na solidarne uiszczenie wpisu w wysokości 300 zł., - co wcale nie jest przesądzone wobec skrajnej lakoniczności wyjaśnień, to właściwym rozwiązaniem było złożenie w terminie zakreślonym do uiszczenia wpisu wniosku o przyznanie im prawa pomocy. Postępowanie w tym zakresie wyjaśniłoby, czy przesłanka ta jest rzeczywista i w jakim stopniu usprawiedliwia zaniechane wpłaty, a jednocześnie termin uiszczenia należności uległby przesunięciu w czasie. Informacje w tym zakresie można nieodpłatnie uzyskać bezpośrednio w sądzie.
Bierne wyczekiwanie na poprawę sytuacji finansowej bez żadnej reakcji czy choćby próby wyjaśnienia przyczyny niedokonania wpłaty, mimo pouczenia o następstwie zwłoki, jest niezrozumiałe, a próba naprawienia błędu jednozdaniowym wyjaśnieniem nie jest wystarczająca. Konieczność należytego usprawiedliwienia powinna być uświadomiona nie tyle na podstawie wiedzy prawniczej i znajomości stosownych procedur, lecz ze zwykłej staranności o swoje sprawy i chęci rzeczywistej współpracy z sądem.
Nie można zatem uznać, że skarżący nie ponoszą winy w uchybieniu terminowi. Kryterium braku winy jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu polega na dopełnieniu przez stronę obowiązku dołożenia szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej, a Sąd powinien przyjąć obiektywny miernik staranności, której można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. Jak wskazuje orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, obowiązuje tu daleko idący rygoryzm. O braku winy w uchybieniu terminu można mówić jedynie wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (por. postanowienie NSA z 2 października 2002 r., V SA 793/02 Monitor Prawniczy 2002 r., nr 23 s. 1059).
Skarżący, osoby publiczne będące członkami władz samorządu lokalnego, nawet nie będąc prawnikami, powinni mieć świadomość koniecznej staranności w postępowaniu sądowym i w zakreślonym terminie wykazać brak środków, na który powołują się dopiero we wniosku o przywrócenie terminu.
Tym samym, wobec niemożności uznania braku zawinienia w uchybieniu terminu do złożenia skargi, na podstawie art. 86 § 1 cyt. ustawy należało orzec jak w postanowieniu.