Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi K. G. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. P. z dnia [...] 2012 r., nr [...], w przedmiocie niezaksięgowanej kwoty długu celnego - na skutek sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego z dnia 30 stycznia 2014 r. o odmowie przyznania prawa pomocy postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
Pismem z dnia 30 października 2013 r. K. G.wystąpił z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądów, uzasadniając go brakiem wystarczających środków na pokrycie kosztów sądowych w sprawie.
W złożonym na formularzu wniosku oświadczył, że jego rodzina składa się z czterech osób: skarżącego, żony oraz ich dwóch małoletnich synów. Jedynym źródłem utrzymania rodziny jest pensja żony, zatrudnionej na ½ etatu i otrzymująca wynagrodzenie w kwocie 800 zł brutto miesięcznie. Z przedłożonego zaświadczenia z zakładu pracy żony wynika, że we wrześniu 2013 r. uzyskała z tego tytułu kwotę 597,07 zł netto. Skarżący oświadczył, że pozostaje osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku (przedłożył potwierdzające ten fakt zaświadczenie z Urzędu Pracy z 31 stycznia 2013 r.). W późniejszym piśmie z 17 stycznia 2014 r. oświadczył, że nie korzysta z pomocy społecznej.
Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2014 r. referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy, motywując to faktem, że skarżący nie wykazał przesłanek przyznania prawa pomocy w częściowym zakresie.
Od powyższego postanowienia skarżący wniósł w terminie ustawowym sprzeciw. W sprzeciwie podniósł, że wbrew stanowisku referendarza skarżący wykazał, że posiadane przez niego środki nie pozwalają na pokrycie kosztów sądowych w pełnej wysokości bez uszczerbku utrzymania koniecznego skarżącego i jego rodziny.
Z przedłożonych dokumentów wynika, że sytuacja skarżącego jest bardzo trudna i trudno jest określić i przedstawić wielkość miesięcznych wydatków związanych z kosztami utrzymania. Jego zdaniem referendarz niesłusznie podważa wiarygodność złożonych oświadczeń dotyczących sytuacji finansowej skarżącego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
W świetle art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.; dalej jako: p.p.s.a.), wskutek wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie referendarza sądowego traci moc, zaś wniosek o przyznanie prawa pomocy podlega rozpoznaniu przez Sąd.
W niniejszej sprawie nie było podstaw do odrzucenia sprzeciwu od zarządzenia referendarza, zatem został on wniesiony skutecznie, co oznacza utratę mocy prawnej postanowienia referendarza i konieczność rozpatrzenia wniosku o przyznanie prawa pomocy przez sąd.
Wniosek skarżącego obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych. Jest to zatem wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym.
Zgodnie z art. 246 § 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania,
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W orzecznictwie podkreśla się, że orzeczenie w przedmiocie prawa pomocy winno wynikać ze zrównoważonej i wzajemnej oceny dwóch elementów: rozmiaru kosztów jakie musi ponieść skarżąca na poczet postępowania sądowego i aktualnych możliwości płatniczych skarżącego (por. m.in. postanowienie WSA w Poznaniu z 9 października 2008 r.; I SA/Po 825/08; LEX nr 507292).