Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie - Anna Puton-Mazurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. L. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym przez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi A. L. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zmiany nieprawidłowych danych zawartych w zgłoszeniu celnym postanawia : odmówić przyznania prawa pomocy.
W odpowiedzi na zarządzenie o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, w terminie do jego opłacenia, skarżący złożył na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy, zaznaczając w nim, iż domaga się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata. W uzasadnieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący podniósł, że jest w bardzo trudnej sytuacji finansowej, spłaca dwa kredyty w ratach po [...] zł i [...] zł oraz płaci alimenty na córkę w wysokości [...] zł. W dalszej części wniosku podał, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, a w skład jego majątku wchodzi dom o pow. [...] m2 oraz nieruchomość rolna o pow. [...] ha. Skarżący nie wykazał żadnych dochodów, stwierdzając, że rozliczenie księgi jest "na minusie" oraz że pożycza pieniądze od znajomych. Do urzędowego formularza wniosku skarżący załączył niepełny wydruk z księgi podatkowej. Na wezwanie referendarza sądowego z dnia 9 listopada 2012 r. skarżący nadesłał harmonogramy spłaty kredytu bankowego i pożyczki bankowej, tj. jedynie część dokumentów do złożenia których został zobowiązany.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy, referendarz sądowy stwierdził, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), a w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2). Żądanie strony dotyczące zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, jest żądaniem przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym (art. 245 ( 2 p.p.s.a.).
Ciężar dowodu spełnienia przesłanek przyznania prawa pomocy, określonych art. 246 ( 1 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a., ciąży na stronie ubiegającej się o uzyskanie takiego prawa. Podejmując decyzję o przyznaniu prawa pomocy należy opierać się na dokładnych danych dotyczących stanu rodzinnego, majątkowego, wysokości dochodów i wydatków strony wnioskującej o prawo pomocy. Obowiązkiem zaś strony ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy jest, przy zachowaniu należytej staranności, wyczerpujące wykazanie swojej sytuacji majątkowej i finansowej. Jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy jest niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego (art. 255 p.p.s.a.).
Oświadczenie strony skarżącej zawarte w urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy okazało się niewystarczające do dokonania prawidłowej oceny sytuacji materialnej strony. Z wniosku o przyznanie prawa pomocy nie wynikało (skarżący nie wykazał jakichkolwiek dochodów) z jakich źródeł skarżący zaspokaja niezbędne potrzeby w zakresie utrzymania, a także skąd czerpie środki finansowe na opłacenie alimentów i rat kredytów. Dla prawidłowej oceny wniosku o prawo pomocy niezbędna była również informacja w przedmiocie aktualnej sytuacji finansowej prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, skarżący przedstawił bowiem niepełny (tylko od poz. 7 do poz. 15) wydruk z księgi podatkowej. Formularz nie zawierał również danych odnośnie dochodów z posiadanego gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha, ani informacji o ewentualnie uzyskanych płatnościach z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Formularz nie zawierał również informacji o stałych miesięcznych wydatkach ponoszonych na koszty utrzymania koniecznego gospodarstwa domowego skarżącego. W związku z powyższym skarżącego wezwano do złożenia dokumentów źródłowych i dodatkowych oświadczeń, w tym: zaświadczenia właściwego urzędu gminy informującego o wielkości posiadanych gruntów rolnych w hektarach fizycznych i przeliczeniowych lub decyzji wymiarowej podatku rolnego za ostatni rok; decyzji właściwej jednostki Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o przyznaniu płatności na 2011 r. i 2012 r., a w przypadku nieubiegania się o płatności złożenie stosownego oświadczenia; wyciągów z posiadanych przez skarżącego rachunków bankowych z okresu ostatnich trzech miesięcy; umów kredytowych wraz z harmonogramem spłat; oświadczenia wykazującego, jakie przychody osiągnął skarżący z działalności gospodarczej w miesiącach od sierpnia do października 2012 roku oraz jakie poniósł w tej działalności koszty /kwotowo i rzeczowo/; oświadczenia wykazującego rodzaj i wysokość stałych miesięcznych wydatków związanych z koniecznym utrzymaniem gospodarstwa domowego skarżącego oraz wskazującego terminy ich ponoszenia.