Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys, po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi W. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego p o s t a n a w i a: odrzucić wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi kasacyjnej.
Wyrokiem z dnia [...] r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę W. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie zasiłku celowego o numerze podanym w sentencji postanowienia. Wraz z uzasadnieniem został on doręczony skarżącemu w dniu [...]r. Postanowieniem z dnia 8 września 2008 r. uwzględniając wniosek o prawo pomocy ustanowiono dla skarżącego adwokata. Działając na podstawie art. 253 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Wojewódzki Sąd Administracyjny zwrócił się do Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w K. o wyznaczenie adwokata celem reprezentowania W. D. przed tutejszym Sądem. Stosownie do treści § 35 ust. 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 18 września 2003 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 19, poz. 1646) w piśmie tym poinformowano że ustanowienie adwokata nastąpiło po wydaniu w niniejszej sprawie wyroku z dnia 31 lipca 2008 r. oddalającego skargę oraz o fakcie doręczenia tegoż wyroku wraz z uzasadnieniem sporządzonym na wniosek skarżącego w dniu [...]r. Okręgowa Rada Adwokacka pismem z dnia [...]r. poinformowała tutejszy Sąd o wyznaczeniu dla strony skarżącego adwokata J. P. Wyznaczony w sprawie adwokat wykonując wezwanie tutejszego Sądu nadesłał przy piśmie z dnia [...]r. pełnomocnictwo udzielone mu przez skarżącego w dniu [...]r. Substytut pełnomocnika skarżącego przeglądał akta sprawy w siedzibie Sądu [...]r. W dniu [...]r. (data nadania w UP [...]r.) wpłynęła do tutejszego Sądu sporządzona przez adwokata J. P. skarga kasacyjna wraz w wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Uzasadniając wniosek wskazano na brak zawiadomienia pełnomocnika o terminie rozprawy oraz niedoręczenie mu odpisu wyroku z uzasadnieniem, zatem liczono termin do złożenia wniosku od dnia zapoznania się z aktami sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 86 § 1 P.p.s.a. jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Ratio legis instytucji przywrócenia terminu stanowi niewątpliwie ochrona stron postępowania przed negatywnymi skutkami w zakresie postępowania sądowego, w przypadku braku ich winy w niedokonaniu w terminie czynności procesowej. Aby jednak Sąd mógł rozpoznać merytorycznie wniosek o przywrócenie terminu, musi on zostać złożony do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w terminie 7 dni od momentu ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 87 § 1 P.p.s.a.). W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 2 ustawy). Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (art. 87 § 4 ustawy).
Przenosząc powołane przepisy na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, iż pierwszorzędną kwestią jest ustalenie momentu, w którym ustała przyczyna uchybienia terminowi do wniesienia skargi kasacyjnej. Należy przyjąć, iż jest to dzień, w którym pełnomocnik z urzędu miał rzeczywistą możliwość sporządzenia skargi kasacyjnej, nie później jednak, niż dzień, w którym upłynęło trzydzieści dni od dnia udzielenia mu pełnomocnictwa. W przypadku zatem spóźnienia pełnomocnika ustanowionego z urzędu z wniesieniem skargi kasacyjnej, 7-dniowy termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu (art. 87 § 1) będzie niejako przedłużony do końca trzydziestodniowego terminu, liczonego od dnia podpisania pełnomocnictwa upoważniającego pełnomocnika do działania. Zastosowanie tego terminu zapobiega bowiem sytuacji, w której pełnomocnik ustanowiony z urzędu będzie ograniczony do terminu 7 dni w sporządzeniu skargi kasacyjnej i tym samym nierówno traktowany w porównaniu z pełnomocnikiem ustanowionym z wyboru. Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 8 czerwca 2006 r. sygn. akt I FZ 198/06 wyraźnie wskazał, że "w wypadku ustanowienia adwokata (radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego) w trybie art. 244 P.p.s.a dniem, w którym ustała przyczyna uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej (art. 87 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), jest dzień, w którym adwokat (radca prawny, doradca podatkowy, rzecznik patentowy) miał rzeczywistą możliwość wniesienia skargi kasacyjnej po zapoznaniu się z aktami sprawy, nie później jednak niż dzień upływu 30 dni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu do występowania w sprawie" (zob. również: postanowienie NSA z dnia 8 grudnia 2006r., sygn. akt I FZ 569/06; postanowienie NSA z dnia 12 października 2006r., sygn. akt I FZ 371/06; postanowienie NSA z dnia 15 stycznia 2007 r., sygn. akt I FZ 667/06;). Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy na gruncie przepisów postępowania cywilnego wskazując konkretny nieprzekraczalny termin stwierdzając, że ustaje on nie później niż z upływem terminu do wniesienia skargi kasacyjnej liczonego od dnia zawiadomienia o ustanowieniu pełnomocnikiem (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 17 lutego 2009 r., sygn. akt III CZP 117/08). Nie ma zatem znaczenia eksponowana w badanym wniosku data zapoznania się z aktami, ani tym bardziej zarzut braku zawiadomienia pełnomocnika o terminie rozprawy i niedoręczenia mu wyroku z uzasadnieniem (nastąpiło to wcześniej skutecznie do rąk strony, a Okręgowa Rada Adwokacka w K. została o tym powiadomiona w piśmie zawiadamiającym o ustanowieniu adwokata w sprawie).