Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kozicka po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy sprawy ze skargi D. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie dodatku mieszkaniowego w kwestii wniosku skarżącej o przywrócenie terminu do wniesienia skargi p o s t a n a w i a: przywrócić termin do wniesienia skargi
Decyzją z dnia [...] nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji z [...] o odmowie przyznania dodatku mieszkaniowego. Decyzja została odebrana przez stronę 10 sierpnia 2016 r.
Postanowieniem z dnia 20 października 2016 r., sygn. akt IV SO/Gl 27/16 starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach przyznał D. J. prawo pomocy poprzez ustanowienie adwokata z urzędu. Okręgowa Rada Adwokacka w K. wyznaczyła dla strony skarżącej pełnomocnika w osobie adwokata J. Z., o czym poinformowała pismem z 3 listopada pełnomocnika, stronę i Sąd.
Pismem z 14 grudnia 2016 r. ustanowiony z urzędu pełnomocnik skarżącej wniósł skargę na decyzję SKO wraz z wnioskiem o przywrócenia terminu do jej wniesienia. W uzasadnieniu wniosku podał, że w dniu 7 listopada 2016 r. został poinformowany o ustanowieniu go pełnomocnikiem w sprawie, natomiast w dniu 8 grudnia 2016 r. do kancelarii zgłosiła się skarżąca ze wszystkimi dokumentami dotyczącymi jej sprawy, w tym z zaskarżoną decyzją. Poza tym stwierdził, że ocena akt sprawy prowadzi do wniosku, że termin do wniesienia skargi minął, a skarżąca jako osoba w podeszłym wieku, schorowana i nieporadna, znajdująca się w trudnej sytuacji życiowej nie miała możliwości wyręczenia się inną osobą w dokonaniu czynności wniesienia skargi do sądu lub wniosku o przywrócenie terminu. Według pełnomocnika siedmiodniowy termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu został zachowany, a okoliczności przemawiające za jego uwzględnieniem są uzasadnione.
Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił wniosek o przywrócenie terminu. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że w sytuacji ustanowienia pełnomocnika z urzędu po upływie terminu do wniesienia środka zaskarżenia, pełnomocnik ten wraz z tym środkiem zobowiązany jest złożyć wniosek o przywrócenie terminu do jego wniesienia. Przyczyna uchybienia terminu ustaje w czasie, gdy pełnomocnik ustanowiony z urzędu ma pełną możliwość działania w sprawie, nie później jednak niż z upływem terminu do wniesienia środka zaskarżenia od dnia zawiadomienia go o ustanowieniu pełnomocnikiem. Stwierdził, że w rozpoznawanej pełnomocnik strony skarżącej złożył wniosek o przywrócenie terminu z uchybieniem 7 dniowego terminu do dokonania tej czynności.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem 8 maja 2017 r., sygn. I OZ 688/17 uchylił wskazane powyżej postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, że kwestia dotycząca terminów do dokonywania czynności przez pełnomocników ustanowionych z urzędu nie jest wprost uregulowana. W orzecznictwie sądów administracyjnych istnieją dwa konkurencyjne stanowiska odnoszące się do tej kwestii, wg pierwszego z nich w przypadku ustanowienia pełnomocnika z urzędu przyczyna uchybienia terminu ustaje nie później niż z upływem terminu do wniesienia środka zaskarżenia od dnia zawiadomienia o ustanowieniu pełnomocnikiem, termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu upływa także z tym dniem, według drugiego zaś siedmiodniowy termin, o którym mowa w art. 87 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. 2016, poz. 718 ze zm., dalej p.p.s.a.). rozpoczyna bieg po dacie, w której ustanowiony - w ramach przyznanego stronie prawa pomocy pełnomocnik - realnie mógł sporządzić i wnieść skargę. Czym innym jest bowiem termin trwania przeszkody rozumiany jako czas, w którym taki pełnomocnik ma obiektywną możliwość "przygotowania" się do wniesienia skargi, a czym innym jest siedmiodniowy termin, przepisany do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności. Terminy te się nie przenikają, lecz następują kolejno po sobie. Zatem pełnomocnik może złożyć wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi po upływie trzydziestodniowego terminu niezbędnego do jej sporządzenia. Wybierając z pośród dwóch wskazanych powyżej stanowisk Naczelny Sąd Administracyjny biorąc pod uwagę charakter czynności, której wniosek o przywrócenie terminu dotyczył i skutki wywoływane odrzuceniem wniosku przychylił się do drugiego ze wskazanych stanowisk.