Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Donata Starosta po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym, wniosku K. P. o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 czerwca 2013 r. sygn. akt IV SA/Po 379/13 w sprawie ze skargi K. P. na postanowienie Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] czerwca 2013 r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności wniesienia zażalenia p o s t a n a w i a przywrócić termin do wniesienia skargi kasacyjnej
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 20 czerwca 2013 r. sygn. akt IV SA/Po 379/13 oddalił skargę K. P. na postanowienie wskazane w rubrum (k. 51). Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczono skarżącej w dniu 19 lipca 2013 r. (k. 63). W terminie do wniesienia skargi kasacyjnej skarżąca wystąpiła z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy (k. 65, 70). Postanowieniem z dnia 24 września 2013 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego, którego wyznaczy Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu (k. 72). Sąd, poinformowany przez OIRP o osobie radcy prawnego wyznaczonego pełnomocnikiem z urzędu skarżącej (k. 81), przekazał tą informację radcy prawnemu Z. L.; pełnomocnikowi doręczono informację w dniu 28 listopada 2013 r. (k. 89).
Dnia 20 grudnia 2013 r. pełnomocnik złożył w Biurze Podawczym skargę kasacyjną od wyroku WSA w Poznaniu z dnia 20 czerwca 2013 r. sygn. akt IV SA/Po 379/13 wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej (k. 92-97). Uzasadniając wniosek napisał, że po otrzymaniu informacji o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu niezwłocznie zawiadomił skarżącą i przystąpił do badania materiałów sprawy. Kontakt z mandantką okazał się trudny, ponieważ w tym okresie zmarła matka mandantki, szpital utrudniał pochówek i dopiero w pierwszych dniach grudnia odbył się pogrzeb. Zaznaczył, że do chwili obecnej skarżąca pozostaje w szoku. Wszystko to, wraz z potrzebami konsultacji ze skarżącą, poznania posiadanych przez skarżącą dokumentów oraz rozeznaniem istoty stanowiska skarżącej w sprawie i jej koncepcji kasacyjnej zajęło blisko 30 dni, przy innych obowiązkach pełnomocnika .Do wniosku pełnomocnik załączył dokumenty medyczne oraz dokumenty związane z pogrzebem matki skarżącej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:
W świetle art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.; dalej jako: p.p.s.a.) jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 1 p.p.s.a.).
Termin do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego wynosi 30 dni, licząc od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem (art. 177 § 1 p.p.s.a.).
Niewątpliwie w badanej sprawie doszło do uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, skoro zaskarżony wyrok wraz z uzasadnieniem został doręczony skarżącej, w dniu 19 lipca 2013 r., a skarga kasacyjna została wniesiona, przez pełnomocnika wyznaczonego z urzędu, w dniu 20 grudnia 2013 r.
Kluczową kwestią dla sprawy jest fakt, że w terminie otwartym do wniesienia skargi kasacyjnej skarżąca wystąpiła o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego. Problem biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej (oraz skutków jego upływu) w przypadku, kiedy dopiero po doręczeniu orzeczenia stronie występuje ona o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym pełnomocnika, budził duże rozbieżności w orzecznictwie, a także wątpliwości natury konstytucyjnej. Wątpliwości rozstrzygnął wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lipca 2013 r. w sprawie SK 17/12 (OTK-A 2013/6/86). Trybunał orzekł, stosując formułę tzw. orzeczenia interpretacyjnego, że art. 87 § 1 p.p.s.a., rozumiany w ten sposób, że - w sytuacji niedochowania terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, o którym mowa w art. 177 § 1 p.p.s.a., na skutek wystąpienia o przyznanie prawa pomocy w postaci ustanowienia adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego - przyczyna uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej ustaje z dniem, w którym powiadomiony o ustanowieniu pełnomocnik ma możliwość sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej, jest zgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.