Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w składzie następującym: Sędzia WSA - Łukasz Krzycki po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia O. z siedzibą w O. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Stowarzyszenia O. z siedzibą w O. na postanowienie Ministra Środowiska z dnia (...) marca 2008 r. znak: (...) w przedmiocie uzgodnień warunków realizacji przedsięwzięcia postanawia: - odmówić przyznania prawa pomocy.
Stowarzyszenie O. złożyło skargę na postanowienie Ministra Środowiska z dnia (...) marca 2008 r. w przedmiocie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie drogi ekspresowej (...)na odcinku obwodnicy miasta O. km (...). Do powyższej skargi dołączono na urzędowym formularzu PPPr wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika z urzędu.
W uzasadnieniu wniosku podniesiono, iż Stowarzyszenie podejmuje działania mające na celu ochronę przyrody. Nie posiada majątku, środków trwałych oraz żadnych środków pieniężnych. Członkowie Stowarzyszenia pracują na rzecz Stowarzyszenia społecznie.
Postanowieniem z dnia 3 października 2008 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie odmówił przyznania wnioskodawcy prawa pomocy.
Wnioskodawca wniósł w przewidzianym terminie sprzeciw od powyższego postanowienia. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazano, iż Stowarzyszenie aktualnie nie posiada żadnych środków na poniesienie kosztów sądowych, również członkowie stowarzyszenia nie dysponują dostatecznymi środkami na opłacenie kosztów postępowania bez uszczerbku dla utrzymania ich rodzin. Ponadto wyjaśniono, że w 2008 r. Stowarzyszenie wydatkowało już na prowadzenie postępowania w przedmiocie środowiskowych uwarunkowań kwotę 1000,00 zł (a konto składek), dlatego też zaniechano pobierania dalszych składek od członków Stowarzyszenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Stosownie do art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "P. p. s. a.", w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie referendarza sądowego, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Jako że sprzeciw nie został odrzucony sprawa, zgodnie z powyższym przepisem, podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.
Z regulacji prawnej zawartej w ustawie P. p. s. a. dotyczącej kosztów sądowych wynika, że zasadą jest ponoszenie kosztów sądowych przez każdego, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie, w tym skargę (art. 219 § 1 P. p. s. a., art. 220 § 1 P. p. s. a., art. 230 § 1 i 2 P. p. s. a.).
Zgodnie natomiast z art. 246 § 2 pkt 1 i 2 P. p. s. a. możliwe jest zwolnienie osoby prawnej, a także innej jednostki nie posiadającej osobowości prawnej wnoszącej skargę od kosztów sądowych poprzez przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym w sytuacji gdy wykaże ona, iż nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania albo w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Stowarzyszenie O., jak wynika z akt sprawy, jest organizacją wpisaną do ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Zgodnie z art. 42 ust.2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 - Prawo o stowarzyszeniach (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz.855 ze zm.), stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich. Należy mieć na uwadze, że w § 6 regulaminu wnioskodawcy zagwarantowano możliwość pobierania składek członkowskich. Zaznaczyć należy również, iż dochody uzyskiwane przez wnioskodawcę, jak sam to podkreślił, są przeznaczane na realizacje celów statutowych, do których należy m. in. ochrona przyrody i ochrona środowiska. W ocenie Sądu wniesienie niniejszej skargi mieści się w zakresie statutowego działania stowarzyszenia. Wnioskodawca chcąc realizować swą statutową działalność musi zatem liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów, w tym kosztów postępowania sądowoadministracyjnego. Zaniechanie pobierania składek na działalność stowarzyszenia z pominięciem obowiązku uiszczania wpisów od skarg kierowanych do sądu administracyjnego prowadzi w istocie do przerzucenia kosztów własnej działalności na Skarb Państwa.