Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Karolina Kisielewicz - Malec po rozpoznaniu w dniu 18 września 2014r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia zwykłego "[...]" z siedzibą w K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Stowarzyszenia zwykłego "[...]" z siedzibą w K. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] maja 2014r. nr [...] w przedmiocie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego postanawia: - odmówić przyznania prawa pomocy.
Stowarzyszenie zwykłe "[...]" z siedzibą w K. wnioskiem z dnia 22 sierpnia 2014 r. zwróciło się do Sądu o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika w sprawie wszczętej ze skargi Stowarzyszenia na decyzję na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] maja 2014 r. (nr [...]) dotyczącą ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego.
W uzasadnieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz w piśmie z dnia 13 września 2014r., złożonym na wezwanie referendarza sądowego, Stowarzyszenie podało, że jest organizacją typu non profit, nie posiada majątku, nie posiada środków finansowych i materialnych. Działalność prowadzi dzięki zaangażowaniu oraz nieodpłatnej pracy swoich członków. Nie uzyskuje dofinansowania ze środków publicznych, nie pobiera składek od członków, którzy z reguły są osobami niezamożnymi.
Stwierdzono, co następuje:
Wniosek nie jest uzasadniony.
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej "p.p.s.a."), strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Instytucja prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, która ma gwarantować możliwość realizacji konstytucyjnego prawa do sądu, wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, stanowi odstępstwo od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony. W związku z tym, że w przypadku przyznania prawa pomocy koszty postępowania sądowego pokrywane są z budżetu państwa, korzystanie z tej instytucji powinno mieć miejsce jedynie w wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca rzeczywiście nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a przez to nie może zrealizować przysługującego mu prawa do sądu.
Według art. 246 § 2 pkt 1 p.p.s.a., osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym- gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. Z treści tego przepisu wynika wprost, że ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie składającej wniosek o przyznanie tego prawa.
Zdaniem referendarza sądowego, Stowarzyszenie nie wykazało, że znajduje się w sytuacji określonej w tym przepisie.
Skarżące Stowarzyszenie jest stowarzyszeniem zwykłym w rozumieniu ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.), w związku z czym, stosownie do treści art. 42 ust. 1 pkt 4 i 5 tej ustawy nie może prowadzić działalności gospodarczej, przyjmować darowizn, spadków i zapisów oraz otrzymywać dotacji, a także korzystać z ofiarności publicznej. Środki na swoją działalność uzyskuje zaś ze składek członkowskich (art. 42 ust. 2 powołanej ustawy). Ustawowe ograniczenie źródeł finansowania stowarzyszenia zwykłego nie oznacza jednak, że określając cele i formy działania założyciele nie mają obowiązku przewidzieć środków na działalność takiego stowarzyszenia, zawierając w tym zakresie odpowiednie postanowienia w regulaminie stanowiącym podstawę jego funkcjonowania. Z kolei, realizując cele regulaminowe, członkowie Stowarzyszenia powinni podjąć odpowiednie kroki w celu uzyskania niezbędnych środków finansowych, np. poprzez ustalenie wysokości składek członkowskich na odpowiednio wysokim poziomie, czy też zwiększenie liczby członków.