Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Lidia Serwiniowska po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu Z. R. wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] października 2012 r., nr [...] w sprawie zasiłku celowego postanawia: I. odrzucić wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu; II. odrzucić sprzeciw; III. odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym.
Pismem, złożonym w dniu 28 maja 2018 r., Z. R. (dalej "skarżący") wniósł sprzeciw od decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. (dalej "organ") z dnia [...] października 2012 r. (nr [...]) w sprawie zasiłku celowego, wnosząc zarazem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu oraz o przyznanie prawa pomocy.
Z uzasadnienia pisma wynika, że skarżący właśnie zapoznał się z zeszłorocznymi zmianami w prawie, wprowadzającymi m.in. nowy środek zaskarżenia w postaci "sprzeciwu" od decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 138 § 2 kpa i chciałby z tego środka zaskarżenia skorzystać. W ocenie skarżącego, ma on prawo domagać się przywrócenia uchybionego terminu, bowiem w ustawowym terminie wniósł przysługującą mu skargę na opisaną wyżej decyzję organu, która została następnie odrzucona z przyczyn niezawinionych przez skarżącego. Jednocześnie skarżący sformułował własne zastrzeżenia wobec kwestionowanej decyzji organu oraz zaznaczył, że z uwagi na tragiczną sytuację bytową i materialną domaga się zwolnienia od kosztów sądowych.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o odrzucenie sprzeciwu. Wyjaśnił, że decyzja z dnia [...] października 2012 r. (nr [...]) była już dwukrotnie skarżona do tutejszego Sądu przez skarżącego, w wyniku czego Sąd pierwszą skargę prawomocnie odrzucił (postanowienie z 31 grudnia 2013 r., sygn. akt IV SA/Wr 252/13), drugą zaś prawomocnie odrzucił (postanowienie z 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt IV SA/Wr 814/13).
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zarówno wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu jak i sam sprzeciw są niedopuszczalne. Kwestionowana przez skarżącego decyzja, jest bowiem decyzją, od której nigdy nie przysługiwał środek zaskarżenia w postaci sprzeciwu z art. 64a ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017r., poz. 1369 ze zm.) - dalej "ppsa".
Instytucja sprzeciwu z art. 64a ppsa weszła w życie z dniem 1 czerwca 2017 r., w miejsce dotychczas przysługującej skargi. Od tego więc dnia decyzje kasacyjne organu odwoławczego, a więc decyzje wydane na podstawie art. 138 § 2 kpa, kontrolowane są w postępowaniu sądowoadministracyjnym wywołanym sprzeciwem. Co jednak oczywiste, prawo nie działa wstecz. Nie można więc tego rodzaju środka zaskarżenia stosować do decyzji administracyjnych wydanych w przeszłości, a więc na długo przed wejściem w życie instytucji sprzeciwu z art. 64a ppsa.
Jak wynika z nadesłanych akt sprawy, skarżący chce sprzeciwem kwestionować decyzję organu, która została mu doręczona w dniu 29 stycznia 2013 r., a więc w okresie, w którym przysługującym stronie środkiem zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego była skarga. Skarżący zresztą z tego środka zaskarżenia skorzystał, na co słusznie zwrócił uwagę organ w odpowiedzi na sprzeciw. Skarga od decyzji organu została rozpatrzona prawomocnym postanowieniem tutejszego Sądu z 31 maja 2015 r., sygn. akt IV SA/Wr 252/13.
W konsekwencji nie sposób uznać, by w związku z dokonaną zmianą przepisów prawa skarżącemu przysługiwało obecnie prawo do sprzeciwu od wskazanej decyzji. Skoro zaś skarżącemu w ogóle nie przysługuje prawo do sprzeciwu, to tym bardziej niedopuszczalny jest wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu.
Zgodnie z art. 88 zdanie 1 ppsa, spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym.
Jak zaś wynika z art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 w zw. z art. 64b § 1 ppsa, sprzeciw niedopuszczalny sąd odrzuca postanowieniem, które może zostać wydane na posiedzeniu niejawnym.
Odnosząc się do wniosku o przyznanie prawa pomocy w części dotyczącej "zwolnienia z kosztów sądowych" (prawo pomocy w zakresie częściowym) trzeba zauważyć, że w myśl art. 247 ppsa, prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności skargi.
O oczywistej bezzasadności skargi można mówić natomiast wówczas, gdy bez potrzeby głębszej analizy prawnej nie ulega najmniejszej wątpliwości, że nie może ona zostać uwzględniona. W szczególności dotyczy to sytuacji, w której skarga kwalifikuje się do odrzucenia (por. postanowienia NSA z 30 I 2013 r., II OZ 37/13 oraz z 5 III 2013 r., I OZ 152/13 - publ. CBOSA).
W niniejszej sprawie wniosek o przyznanie prawa pomocy został zawarty w sprzeciwie, który podlega odrzuceniu z powodu niedopuszczalności. Stanowiło to więc o oczywistej bezzasadności sprzeciwu, co tym samym obligowało Sąd do oddalenia wniosku o przyznanie prawa pomocy, zgodnie z art. 247 ppsa.
Marginalnie trzeba przy tym zauważyć, że strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej - na mocy art. 239 § 1 pkt 1 lit.a ppsa - nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych.