Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Izabela Bąk-Marciniak po rozpoznaniu w dniu 15 września 2015 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego reprezentowanego przez Dyrektora Państwowej [...] na bezczynność Wojewody W. w przedmiocie naruszeń na nieruchomości Skarbu Państwa postanawia odrzucić skargę.
Pismem z dnia [...] sierpnia 2015 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego reprezentowany przez Dyrektora Państwowej [...] wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Wojewody W. w przedmiocie naruszeń na nieruchomości Skarbu Państwa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej "Ppsa") sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;
4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach;
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a.
Wobec powyższego stwierdzić należy, że skarga może zatem dotyczyć tylko i wyłącznie takiej sytuacji, w której organ na wniosek uprawnionej strony nie wszczyna postępowania administracyjnego, chociaż powinien, lub nie podejmuje czynności w toczącym się postępowaniu administracyjnym. Nie można zatem skarżyć bezczynności organu administracji publicznej w sytuacji, gdy nie ma on podstaw do wszczynania postępowania administracyjnego oraz do działania w formie władczej w zakresie swoich kompetencji i właściwości. Tym samym skarga na bezczynność jest niedopuszczalna w sytuacji, gdy sprawa nie należy do kognicji sądów administracyjnych.
Z treści skargi jednoznacznie wynika, iż skarżący domaga się aby Sąd zobowiązał Wojewodę do wniesienia pozwu przeciwko Bankowi o zaprzestanie naruszeń przez ten bank prawa własności nieruchomości przysługującego Skarbowi Państwa oraz do dochodzenia roszczeń za bezumowne korzystanie z nieruchomości.
W ocenie Sądu żadna z czynności, które zdaniem skarżącego powinny być wykonane przez organ nie zaliczają się do działań władczych z zakresu administracji publicznej, które byłyby objęte kognicją sądu administracyjnego, względnie ze względu na niepodjęcie których można by wystosować skargę na bezczynność.
Problematyka ochrony prawa własności uregulowana została w dziale V tytułu I księgi II ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 121 ze zm.- dalej jako Kc). Zgodnie z art. 222 § 1 Kc, właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Natomiast w myśl art. 222 § 2 Kc przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Z powyższego wynika jednoznacznie, iż roszczenie o udzielenie ochrony prawnej o charakterze windykatoryjnym ma charakter cywilnoprawny. To prawo cywilne, chronione w procesie cywilnym przed sądem powszechnym, reguluje skutki naruszenia prawa własności i usunięcie skutków naruszenia, w tym w wyniku działania organów państwowych (za: T. Dybowski, Ochrona własności w polskim prawie cywilnym. Rei vindicatio - actio negatoria, Warszawa 1969, s. 100, 104-105; E. Gniewek, Komentarz do art. 222 Kc, pkt 1.1-1.7, Lex Omega).
Zatem bezczynność organu w nie wnoszeniu pozwu do sądu cywilnego nie należy do właściwości sądu administracyjnego.
W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 Ppsa orzekł jak w sentencji.