Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wójcik po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. H. o zmianę postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 marca 2013 r. o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi J. H. na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie wydania interpretacji indywidualnej postanawia: odmówić zmiany postanowienia z dnia 12 marca 2013 r. o odmowie przyznania prawa pomocy.
J. H. wnioskiem z dnia 22 listopada 2012 r., złożonym na urzędowym formularzu, wystąpił o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
Wniosek ten rozpoznany został postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 marca 2013 r., którym odmówiono przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie z uwagi na niewykazanie przez wnioskodawcę żadnych nadzwyczajnych okoliczności wskazujących na konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów i świadczących o jego trudnej sytuacji materialnej, uzasadniających przyznanie mu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Trafność powyższego rozstrzygnięcia została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OZ 288/13.
W piśmie z dnia 30 listopada 2013 r. skarżący J. H. ponownie wniósł o zwolnienie go od kosztów sądowych. Wniosek ten został przedstawiony sędziemu sprawozdawcy w celu rozważenia rozpoznania go w trybie art. 165 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Zarządzeniem z dnia 13 stycznia 2014 r. Sąd przesłał skarżącemu urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, zobowiązując go do dokładnego wypełnienia wniosku i odesłania Sądowi - w terminie siedmiu dni pod rygorem odmowy zmiany postanowienia z dnia 12 marca 2013 r.
Wezwanie powyższe, wraz ze stosownym pouczeniem o konsekwencjach jego niewykonania, zostało skutecznie doręczone skarżącemu w dniu 24 stycznia 2014 r. Zatem siedmiodniowy termin do dokonania powyższej czynności bezskutecznie upłynął w dniu 31 stycznia 2014 r. Pomimo tego, do dnia podjęcia niniejszego rozstrzygnięcia, wnioskodawca nie wykonał wezwania Sądu i nie nadesłał wypełnionego formularza wniosku.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Zgodnie z treścią art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Instytucja prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, która ma gwarantować możliwość realizacji konstytucyjnego prawa do sądu, wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, stanowi odstępstwo od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony.
W myśl art. 246 § 1 pkt 1 powołanej ustawy, osobie fizycznej może być przyznane prawo pomocy w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z treści tego przepisu wynika wprost, że ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie składającej wniosek o przyznanie tego prawa.
Powyższe znajduje potwierdzenie w treści przepisu art. 252 § 1 wymienionej ustawy, zgodnie z którym wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach. Właściwe przedstawienie przez stronę przyczyn uzasadniających zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata oraz dowodów na ich poparcie umożliwia Sądowi rozpoznającemu wniosek dokonanie prawidłowej oceny sytuacji majątkowej wnioskodawcy. Strona ma w tym zakresie inicjatywę dowodową, zaś Sąd na podstawie przedstawionych przez stronę dowodów dokonuje oceny, czy wystąpiły przesłanki przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.