Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wójcik po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym zażalenia J. H. wniesionego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt IV SAB/Wa 129/12 o odrzuceniu zażalenia wniesionego na postanowienie z dnia 27 sierpnia 2012 r. o przekazaniu sprawy według właściwości do rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie w sprawie ze skargi J. H. na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie rozpoznania wniosku postanawia: odrzucić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 4 lipca 2013 r. odrzucił zażalenie J. H. wniesione na postanowienie Sądu z dnia 27 sierpnia 2012 r. o przekazaniu sprawy według właściwości do rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie.
Na powyższe postanowienie skarżący w piśmie z dnia 25 lipca 2013 r. wniósł zażalenie.
Zarządzeniem z dnia 3 września 2013 r. Przewodniczący Wydziału wezwał skarżącego do uzupełnienia, w terminie siedmiu dni pod rygorem odrzucenia zażalenia, jego braków fiskalnych poprzez uiszczenie wpisu od zażalenia w kwocie 100,-zł.
Wezwanie powyższe zostało skutecznie doręczone skarżącemu w dniu 17 września 2013 r., a zatem siedmiodniowy termin do dokonania powyższej czynności bezskutecznie upłynął w dniu 24 września 2013 r.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie skarżący w dniu 25 września 2013 r. (data nadania pisma w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego) złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Zasadą wyrażoną w art. 230 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), jest, że od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały, a pismem takim jest między innymi zażalenie. Stosownie zaś do treści art. 220 § 1 tej ustawy, sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata, zaś art. 220 § 3 powołanej ustawy stanowi, że zażalenie, od którego pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlega odrzuceniu przez sąd.
Jak wynika z akt sprawy wnoszący zażalenie nie wykonał zarządzenia Przewodniczącego Wydziału i nie uiścił należnego wpisu od zażalenia. Skarżący zamiast uiścić wymagany wpis, zastępczo złożył wniosek o zwolnienie od jego uiszczenia.
Wyjaśnić w tym miejscu należy, że wprawdzie dopuszczalnym jest, że strona po otrzymaniu wezwania do uiszczenia wpisu sądowego, może złożyć wniosek o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie zwolnienia jej od jego uiszczenia, jednakże wniosek taki powinien być złożony w terminie zakreślonym przez Sąd do uiszczenia wpisu. Zasadą jest bowiem, że zwolnienie od kosztów sądowych następuje z datą wydania postanowienia w tym przedmiocie i nie działa wstecz. Zatem wniosek o przyznanie prawa pomocy wywołuje skutki dopiero od chwili jego wniesienia, a zatem nie obejmuje on zwolnienia od kosztów, do uiszczenia których strona zobowiązana była w terminie, który upłynął przed jego złożeniem. Jeżeli strona ma przejściowe, a nawet stałe problemy finansowe wpływające na możność uiszczenia opłat sądowych, w takiej sytuacji uprawniona jest do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy, jednakże wniosek ten musi zostać złożony w terminie otwartym do uiszczenia wpisu [por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2010 r., sygn. akt II OZ 1261/10 (LEX nr 844719) i z dnia 28 sierpnia 2007 r., sygn. akt I OZ 605/07 (niepubl.) oraz postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 marca 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 2273/05 (LEX nr 886225)]. Dla rozpoznania niniejszego zażalenia złożony w dniu 25 września 2013 r. wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie ma jednak znaczenia, gdyż złożony został po upływie terminu do uiszczenia wpisu, zakreślonego w zarządzeniu z dnia 3 września 2013 r. Zatem, aby wniosek o zwolnienie od wpisu od przedmiotowego zażalenia mógł wywrzeć określony skutek prawny, skarżący powinien był wnieść go w terminie wyznaczonym do uiszczenia wpisu od tegoż zażalenia, tj. najpóźniej w dniu 24 września 2013 r. Tymczasem zawarty w piśmie z dnia 23 września 2013 r. wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, nadany w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego w dniu 25 września 2013 r., jest w świetle treści art. 85 powołanej ustawy bezskuteczny i nie wywołuje żadnych skutków prawnych ze względu na wystąpienie negatywnej przesłanki wykluczającej jego rozpoznanie, a to z tej przyczyny, że złożony został z jednodniowym uchybieniem terminu zakreślonego do uiszczenia wpisu sądowego od zażalenia.
Podnieść także należy, że zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny, jak i Naczelny Sąd Administracyjny już rozpoznawał w niniejszej sprawie wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 12 marca 2013 r. odmówił wnioskodawcy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, a następnie postanowieniem z dnia 9 grudnia 2013 r. oddalił wniosek o zmianę tegoż postanowienia. Trafność powyższych rozstrzygnięć została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniami odpowiednio z dnia 30 kwietnia 2013 r., I OZ 290/13 i z dnia 5 marca 2014 r., I OZ 126/14 oddalającymi zażalenia.
Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 220 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd postanowił jak w sentencji.