Art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ stanowi, iż jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny jej stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Dopiero po otrzymaniu i zapoznaniu się z treścią takich dokumentów Sąd może wydać prawidłowe orzeczenie w tym zakresie.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Jana G. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 września 2004 r. II SA/Wa 1152/04 1. o zwolnieniu od wpisu sądowego 2. o odmowie ustanowienia adwokata z urzędu w sprawie ze skargi Jana G. na decyzję Wojewody M. z dnia 18 marca 2004 r. (...) w przedmiocie odmowy udzielenia informacji dotyczących zameldowania postanawia uchylić zaskarżone postanowienie w zakresie odmowy ustanowienia adwokata z urzędu oraz przekazać sprawę WSA w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 września 2004 r. zwolnił Jana G. od wpisu sądowego oraz odmówił ustanowienia dla niego adwokata z urzędu. Zdaniem Sądu nie można było uznać, iż skarżący nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, ponieważ otrzymuje on rentę w wysokości 562,58 zł. Sąd stwierdził, iż skarżący nie spełnia warunków do przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, co w konsekwencji powoduje brak podstaw do przyznania mu prawa pomocy poprzez ustanowienie adwokata. Sąd uznał, iż przyznanie skarżącemu prawa pomocy w zakresie częściowym, poprzez zwolnienie od wpisu sądowego, zabezpiecza skarżącemu prawo do wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Jednocześnie Sąd zaznaczył, iż skarżący działa już w sprawie przez pełnomocnika Dariusza G., brata skarżącego.
Na powyższe postanowienie zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Jan G., reprezentowany przez Dariusza G., wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w zakresie odmowy przyznania adwokata z urzędu. Pełnomocnik skarżącego podniósł, iż skarżący jest osobą upośledzoną psychicznie i otrzymywana przez niego renta w całości wykorzystywana jest na pokrycie kosztów leczenia. Ponadto pełnomocnik skarżącego zauważył, iż nie jest on osobą o wykształceniu prawniczym, a zatem istnieją wątpliwości co do należnego reprezentowania interesów Jana G. przed sądem.
Naczelny Sąd Administracyjny badając zaskarżone postanowienie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 246 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ przyznanie prawa do pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Według oświadczenia pełnomocnika skarżący jest osobą utrzymującą się ze świadczenia rentowego w wysokości 562,58 zł miesięcznie, która to kwota przeznaczona jest na pokrycie kosztów leczenia, gdyż skarżący jest osobą chorą psychicznie, nie nadającą się do samodzielnej egzystencji. Jednakże nie załączono żadnych dokumentów, które mogłyby potwierdzić prawdziwość tych twierdzeń.
Art. 255 wskazanej ustawy stanowi, iż jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny jej stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Dopiero po otrzymaniu i zapoznaniu się z treścią takich dokumentów Sąd może wydać prawidłowe orzeczenie w tym zakresie. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie wezwał pełnomocnika strony do przedłożenia dokumentów potwierdzających twierdzenia dotyczące stanu majątkowego i rodzinnego skarżącego.
W tej sytuacji zaskarżone postanowienie w zakresie odmowy ustanowienia adwokata z urzędu, ze względu na niewyjaśnienie sytuacji strony z uwagi na ewentualne wydatki ponoszone w związku ze stanem jej zdrowia zostało wydane z naruszeniem powołanego powyżej przepisu.
Z tych względów należało orzec jak w sentencji, na podstawie art. 185 par. 1 w zw. z art. 197 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.