Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Andrzej Siwek po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. Z. i Z. Z. wspólników "E." s. c. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. Z. i Z. Z. wspólników "E." s. c. na decyzję Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wprowadzenia do obrotu partii nawozu niezgodnie z warunkami z określeniem terminu jej wycofania oraz nałożeniem opłaty sankcyjnej postanawia: odmówić M. Z. i Z. Z. przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
I. Postanowieniem z dnia 6 października 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekając na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 roku, poz. 270, dalej też jako p.p.s.a.) odmówił M. Z. i Z. Z. (dalej też jako skarżący) przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Sąd stwierdził, że jedyny majątek jaki posiadają skarżący - co wynika z treści wniosków o przyznanie prawa pomocy - to ziemia o powierzchni 5 ha będąca nieużytkiem rolnym. Z przedstawionych operacji bankowych nie wynika informacja, czy skarżący są posiadaczami (obaj razem lub jeden z nich oddzielnie) rachunku bankowego o nr [...]. Zgodnie z wyciągiem bankowym posiadaczem tego rachunku jest "E", a więc podmiot, którego siedziba odpowiada wskazanemu w skardze adresowi skarżących. Z tego rachunku były dokonywane wpłaty w różnych kwotach na inny rachunek należący do skarżących. Także obroty na wskazanym rachunku za okres ostatnich trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosków o przyznanie prawa pomocy nie są znane. Zdaniem Sądu istotne było, że obaj skarżący w całym postępowaniu o przyznanie prawa pomocy nie przedłożyli żądanych przez Sąd dokumentów dotyczących wszystkich posiadanych rachunków bankowych i dokonywanych na nich operacji. Powoływanie się na brak dochodów i obciążenia majątkowe, bez przedłożenia dokumentów potwierdzających te okoliczności, nie może być traktowane jako udowodnienie trudnej sytuacji materialnej. WSA ocenił przedstawione przez skarżących dane określające ich sytuację majątkową jako niepełne i w związku z brakiem możliwości całościowej weryfikacji sytuacji majątkowej, nie przyznał prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Zażaleniami z dnia 17 października 2011 r. M. Z. i Z. Z. wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 17 listopada 2011 r. sygn. akt II GZ 508/11 oddalił zażalenie skarżących. NSA podkreślił, iż zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Oznacza to, że osoba wnioskująca o przyznanie prawa pomocy powinna w sposób wyczerpujący przedstawić swój rzeczywisty stan majątkowy i możliwości płatnicze. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonej w cyt. postanowieniu, skarżący nie wykazali rzeczywistej sytuacji majątkowej i zdolności do poniesienia kosztów postępowania przez sądem administracyjnym. Przedstawione przez nich informacje sugerują, że oświadczenia jakie złożyli w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy są zarówno niepełne, jak i nierzetelne. Niepełność i nierzetelność podanych przez skarżących informacji dotyczy rachunku bankowego o nr [...]. Z tego rachunku na inny rachunek bankowy będący w posiadaniu skarżących wielokrotnie wpływały środki znacznie przekraczające kwotę wpisu sądowego od skargi. Mimo wezwania, do czasu rozpoznania sprawy, skarżący nie wyjaśnili Sądowi kto jest posiadaczem tego rachunku i jakie były na nim obroty w okresie trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosków o przyznanie prawa pomocy. Z treści przedstawionych wyciągów bankowych w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że rachunek, o którym mowa, należy do "E". Adres wskazanego przedsiębiorstwa pokrywa się z adresem skarżących. Skoro tak, niepodanie żądanych informacji odnośnie powyższej kwestii trzeba było uznać za wątpliwość skutkującą brakiem możliwości ustalenia sytuacji majątkowej wnioskujących o przyznanie prawa pomocy. Sytuacji tej nie wyjaśnia również treść samych wniosków, ponieważ znajdują się w nich jedynie oświadczenia, że skarżący posiadają 5 ha ziemi będącej nieużytkami rolnymi. Stan prawny tak określonej nieruchomości nie jest znany. W szczególności nie jest znana jej wartość, co ma znaczenie dla pełnej oceny sytuacji majątkowej skarżących. Ponadto, wnioskodawcy, jako wspólnicy spółki cywilnej prowadzą działalność gospodarczą pod firmą "E". Dokumenty i oświadczenia przedłożone Sądowi pierwszej instancji nie wskazują, jakie wydatki skarżący ponoszą w związku z prowadzoną działalnością. W szczególności nie są znane zyski, straty i zobowiązania z tytułu tej działalności. Nie jest znana liczba pracowników, koszty związane z ich zatrudnieniem, jak również wysokość zobowiązań podatkowych i innych kosztów. Część danych o działalności spółki zawierają wyciągi bankowe (kilka wypłat wynagrodzeń dla pracowników), jednak nie są one kompletne, a co za tym idzie, nie mogą stanowić podstawy dla całościowej oceny finansów skarżących.