Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Halina Emilia Święcicka po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku B. G. w przedmiocie wymierzenia Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej grzywny w trybie art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanawia wniosek oddalić.
Pismem z dnia 17 listopada 2011 r. B. G. złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosek o wymierzenie Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia grzywny w trybie art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) dalej cyt. jako p.p.s.a.
W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że za pośrednictwem Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w dniu 17 stycznia 2011 r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] listopada 2010 r. w przedmiocie niedopuszczalności odwołania. Skarga wpłynęła do Sądu w dniu 24 marca 2011 r., a zatem jej przekazanie nastąpiło z naruszeniem terminu zawartego w art. 54 § 2 p.p.s.a. . Ponadto w dniu 17 sierpnia 2011 r. Sąd wezwał organ do nadesłania szeregu dokumentów z akta administracyjnych sprawy, co nie zostało wykonane. Zarządzeniem Sądu z dnia 19 września 2011 r. ponownie wezwano organ do uzupełnienia akta administracyjnych sprawy. Do dnia wniesienia wniosku organ nie wykonał wezwania Sądu. Wnioskodawca podkreślił, że niedopełnienie przez organ obowiązków określonych w art. 54 § 2 p.p.s.a. powoduje niemożność nadania sprawie biegu, zarządzenia terminu rozprawy i rozpoznania przedmiotowej skargi
W odpowiedzi na wniosek o wymierzenie organowi grzywny Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w piśmie z dnia [...] lutego 2012 r. wniosło o nie wymierzanie przedmiotowej grzywny. Wskazało, że akta osobowe skarżącej zostały przesłane do Sądu w dniu 23 marca 2011 r., po ich zwrocie od Ministra Sprawiedliwości. Natomiast pozostałe akta osobowe są w posiadaniu Okręgowej Rady Adwokackiej w R..
Powołana skarga z dnia 17 stycznia 2011 r. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] listopada 2010 r. wraz z odpowiedzią na skargę przekazana została do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w dniu 21 lutego 2011 r. (data nadania przesyłki w placówce pocztowej) i została zarejestrowana pod sygnaturą akt VI SA/Wa 662/11. Akta sprawy zostały przesłane do Sądu w dniu 23 marca 2011 r., natomiast wezwania Sądu do uzupełnienia akt administracyjnych sprawy zostały wykonane przez organ w dniu 27 lutego 2012 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:
Stosownie do art. 54 § 2 p.p.s.a., organ przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia. W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 (art. 55 p.p.s.a.). Przepisy te przewidują zatem dwa warunki, których spełnienie pozwala sądowi na wymierzenie grzywny, tj. stwierdzenie uchybienia przez organ trzydziestodniowemu terminowi do przekazania sądowi skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę oraz złożenie przez stronę wniosku o wymierzenie grzywny. Jak zwrócono uwagę w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt I GPS 3/09 (opubl. w ONSAiWSA 2010/1/2), grzywna, o jakiej mowa w art. 55 § 1 p.p.s.a., ma charakter dyscyplinująco-represyjny. Funkcja dyscyplinująca polega na przymuszeniu organu grzywną do przesłania skargi, odpowiedzi na nią oraz akt sprawy. Aktualizuje się ona wtedy, gdy organ nie dopełnił tej czynności, a sąd chce na nim wymóc jej dokonanie. Wprawdzie oczywiste w tym wypadku jest także uchybienie terminowi przewidzianemu w art. 54 § 2 p.p.s.a., ale funkcja dyscyplinująca kwestii przekroczenia terminu nie dotyczy. Przekroczenie terminu wiąże się z funkcją represyjną, niezależnie od tego, czy organ przesłał skargę, odpowiedź na skargę i akta przed powiadomieniem sądu, czy też nie. Różnica sprowadza się do tego, że w pierwszym przypadku funkcja represyjna występuje obok funkcji dyscyplinującej, w drugim zaś już nie. Funkcja represyjna z art. 55 § 1 p.p.s.a. znajduje uzasadnienie w potrzebie ochrony konstytucyjnego prawa do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 45 ust. 1 Konstytucji), w sytuacji, gdy sąd rozpoznaje wniosek o wymierzenie grzywny mimo dopełnienia przez organ obowiązków z art. 54 § 2 p.p.s.a. przed powiadomieniem sądu, ale z uchybieniem terminu. W związku z powyższym zauważyć należy, że orzeczenie sądu w sprawie wymierzenia organowi grzywny ma charakter uznaniowy. Użyte w art. 55 § 1 p.p.s.a. sformułowanie "może" oznacza, że ustawodawca pozostawił sądowi ocenę zasadności wymierzenia grzywny. Oznacza to, że sąd może, ale nie musi wymierzać grzywny. Rozpoznając wniosek o wymierzenie grzywny sąd winien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy. Sąd może np. oddalić wniosek, gdy niezachowanie terminu było usprawiedliwione okolicznościami konkretnej sprawy (np. post. NSA z dnia 17 maja 2007 r., sygn. akt I OSK 652/07). Jak podkreślono w uzasadnieniu powołanej uchwały NSA z dnia 3 listopada 2009 r., konstrukcja ustawowa w kwestii wymierzenia organowi grzywny w oparciu o art. 55 § 1 p.p.s.a., jest w tej mierze elastyczna i dopasowana do zmiennych realiów praktyki i zawsze należy mieć na względzie okoliczności konkretnej sprawy.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że z treści wniosku o wymierzenie organowi grzywny z dnia 18 października 2011 r. wynika, że intencją wnioskodawcy było przymuszenie organu do przekazania do Sądu akt sprawy, co pozwoliłoby na nadanie biegu sprawie, zarządzenie terminu rozprawy i rozpoznanie przedmiotowej skargi. Podkreślenia wymaga, że akta administracyjne sprawy organ uzupełnił w dniu [...] lutego 2012 r.. Sprawa została skierowana na rozprawę. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 lipca 2012 r. oddalił skargę. Skarżąca nie złożyła wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, w związku czym wyrok stał się prawomocny z dniem 28 sierpnia 2012 r. Okoliczność ta oznacza, że brak jest podstaw do wymierzenia organowi grzywny w celu zdyscyplinowania organu do przekazania do Sądu wskazanych dokumentów.
Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak w sentencji postanowienia, działając na podstawie przepisu art. 55 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.