Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Ewa Pecelt po rozpoznaniu w dniu 26 września2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Radomiu wniosku J. F. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi J. F. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...]kwietnia 2018 r, nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie
We wniosku o przyznanie prawa pomocy J. F. (dalej: "skarżąca") podał, że wraz z mężem i synem utrzymują się z dochodu w wysokości [...] zł na który składają się jej renta w wysokości [...] zł oraz wynagrodzenie za prace męża w wysokości [...] zł. Małżonkowie nie posiadają żadnym nieruchomości ani rzeczy ruchomych.
Pismem z dnia 13 września 2018 r. zobowiązano skarżącą w trybie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) - dalej: "p.p.s.a.", do uzupełnienia wniosku, pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy, poprzez m.in. złożenie wyciągów ze wszystkich posiadanych przez wnioskodawczynię i męża rachunków bankowych, lokat i innych instrumentów finansowych wraz z historią dokonanych na nich operacji za ostatnie trzy miesięcy, złożenie zeznania podatkowego za rok 2017 ewentualnie zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o wysokości dochodu uzyskanego w tym okresie przez małżonków, wskazanie wszystkich źródeł utrzymania skarżącej i męża (wynagrodzenie za prace, świadczenia emerytalne, rentowe, zasiłki), wskazanie wszystkich rzeczy ruchomych o wartości ponad 5.000 zł (pięć tysięcy) np. samochody, maszyny rolnicze itp., udokumentowanie wydatków na bieżące utrzymanie (dowody opłat za energię, wodę itp.).
W odpowiedzi na pismo skarżąca przesłała jedynie kserokopię decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalającą wysokość renty na kwotę [...] zł oraz kopię rachunków za energie elektryczną, gaz oraz wodę.
W tym stanie sprawy stwierdzono, co następuje:
Rozpoznając wniosek na wstępie należy zauważyć, że stosownie do treści art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 - dalej: "p.p.s.a.") przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - wówczas obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, lub częściowym - wtedy obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków, albo od opłat sądowych i wydatków, lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 1, § 2 i § 3 p.p.s.a.). Zawarte w tym przepisie sformułowanie "wykaże" oznacza, że to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania. W związku z tym rozstrzygniecie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę.
Przystępując do rozpoznania wniosku w tak określonym zakresie, wskazać należy, że zasadą jest, iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 199 ppsa). Oznacza to, że każdy, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do ich uiszczenia (art. 211 ppsa). Celem instytucji prawa pomocy jest natomiast zapewnienie prawa do sądu i możliwości obrony swoich racji podmiotom, które znajdują się w sytuacji finansowej uniemożliwiającej poniesienie kosztów z tym związanych tj. osób ubogich, bezrobotnych czy samotnych. Jest to forma dofinansowania strony postępowania sądowego z budżetu państwa i przez to zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w takim postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy należy również mieć na uwadze, że to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek wyjaśnienia oraz udokumentowania sytuacji majątkowej, uzasadniającej przyznanie prawa pomocy, do Sądu natomiast należy ocena przytoczonych okoliczności.