Opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, przewidziana w art. 11[1] ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. 2002 nr 147 poz. 1231/ jest opłatą o charakterze publicznoprawnym, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 86 poz. 960, zm.: Dz.U. 2001 nr 5 poz. 43; nr 60 poz. 610; nr 100 poz. 1085; nr 76 poz. 811; nr 129 poz. 1441/.
Naczelny Sąd Administracyjny przy udziale Ryszarda Walczaka, prokuratora Prokuratury Krajowej w sprawie z odwołania Powszechnej Spółdzielni Spożywców "Z." w R. od decyzji Prezydenta Miasta R. z dnia 17 czerwca 2002 r. w przedmiocie określenia wysokości zaległości podatkowej w opłacie skarbowej po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2003 r. na posiedzeniu jawnym, pytania prawnego pełnego składu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P.-T. zgłoszonego na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. 2001 nr 79 poz. 856 ze zm./ o następującym brzmieniu:
Czy opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, przewidziana w art. 11[1] ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. 2002 nr 147 poz. 1231 ze zm./ - w stanie prawnym obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. nr 167 poz. 1372/ - jest równoznaczna z opłatą za zezwolenia w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 86 poz. 960 ze zm./?
podjął następująca uchwałę:
Pełny skład Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P.-T. uchwałą nr 5/2002 z dnia 16 grudnia 2002 r., wydaną na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. 2001 nr 79 poz. 856 ze zm./, zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie o udzielenie odpowiedzi na przytoczone w sentencji pytanie prawne.
Pytanie to zostało sformułowane na tle następującego stanu faktycznego:
Prezydent Miasta R. decyzją z dnia 17 czerwca 2002 r. (...), określił Powszechnej Spółdzielni Spożywców "Z." w R. zaległość podatkową z tytułu opłaty skarbowej w kwocie 38.318 zł oraz należne odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 4.496,30 zł. Zaległość podatkowa odpowiadała równowartości kwoty nie wniesionej opłaty skarbowej od 46 zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, wydanych w dniu 28 grudnia 2001 r. i doręczonych stronie w dniu 8 stycznia 2002 r., przy czym opłatę skarbową ustalono według stawki określonej w załączniku do ustawy o opłacie skarbowej /cz. IV ust. 48 pkt 1 kol. 3 załącznika/, wynoszącej 833 zł od zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej. W podstawie prawnej decyzji powołano art. 21 par. 3, art. 47 par. 3, art. 51 par. 1, art. 53 par. 1 i 4 oraz art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./, art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. "d", art. 4 ust. 1, art. 13 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 86 poz. 960 ze zm./, par. 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 maja 2000 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 40 poz. 463/ oraz par. 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty /Dz.U. nr 110. poz. 1176/.
Pismem z dnia 1 lipca 2002 r. Powszechna Spółdzielnia Spożywców "Z." wniosła odwołanie od decyzji Prezydenta Miasta R., żądając jej uchylenia jako niezgodnej z prawem. Argumentowała przy tym, iż co prawda zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 86 poz. 960 ze zm./ opłacie tej podlegają w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej: podania i załączniki do podań, czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego, zaświadczenia oraz zezwolenia /pozwolenia, koncesje/ wydawane na wniosek zainteresowanego, jednakże na podstawie art. 3 tej ustawy nie są objęte opłatą skarbową podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia i zezwolenia, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają, innym opłatom o charakterze publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione. Wskazała ponadto, iż opłata przewidziana w art. 11[1] ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. 2002 nr 147 poz. 1231 ze zm./ z całą pewnością ma charakter publicznoprawny, ponieważ jest opłatą przymusowa, ustalaną jednostronnie i bezzwrotną, a także stanowi dochód gminy. W tym stanie rzeczy strona uznała, iż uzyskane zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych nie podlegają opłacie skarbowej. Zaakcentowała też, iż wbrew interpretacji Ministerstwa Finansów, w sprawie nie ma znaczenia, czy opłata, o jakiej mowa w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, jest pobierana za wydanie zezwolenia, czy też za korzystanie z niego. Spółdzielnia podkreśliła nadto, że stosownie do art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pisma Ministerstwa Finansów nie należą do źródeł prawa i nie mogą stanowić podstawy prawnej decyzji i innych rozstrzygnięć administracyjnych.