W sprawie z wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) można wnieść skargę do sądu administracyjnego na bezczynność (przewlekłe prowadzenie postępowania) samorządowego kolegium odwoławczego, na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 w związku z art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) oraz w związku z art. 184 Konstytucji RP.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: sędzia NSA Roman Hauser Sędziowie NSA: Barbara Adamiak Jacek Chlebny Andrzej Gliniecki Jolanta Rajewska (sprawozdawca) Włodzimierz Ryms (współsprawozdawca) Małgorzata Stahl Protokolant: asystent sędziego Jan Wasilewski z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej A. P. po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2013 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zagadnienia prawnego, w sprawie ze skargi kasacyjnej A. S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2013 r., sygn. akt I SAB/Wa 515/12 w sprawie ze skargi A. S. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] w przedmiocie rozpoznania wniosku w sprawie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości, przedstawionego do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów, na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 lipca 2013 r., sygn. akt I OSK 1283/13: "Czy w sprawie z wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) dopuszczalna jest skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.)?" podjął następującą uchwałę: W sprawie z wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) można wnieść skargę do sądu administracyjnego na bezczynność (przewlekłe prowadzenie postępowania) samorządowego kolegium odwoławczego, na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 w związku z art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) oraz w związku z art. 45 ust. 1 i art. 184 Konstytucji RP.
W toku rozpoznania skargi kasacyjnej A. S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2013 sygn. akt I SAB/Wa 515/12 odrzucającego skargę A. S. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] w sprawie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawił do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów NSA następujące zagadnienie prawne:
"czy w sprawie z wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) dopuszczalna jest skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.)?".
Przedstawione zagadnienie zakwalifikowane przez skład orzekający do budzących poważne wątpliwości wyłoniło się w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Prezydent [...] pismem z dnia 29 listopada 2006 r. wypowiedział wysokość dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego 0,333 części nieruchomości zabudowanej garażem, opisanej w księdze wieczystej [...], stanowiącej działkę ewidencyjną nr [...] o pow. 286 m2 położoną przy ul. [...], proponując jednocześnie opłatę roczną stanowiącą 3% wartości nieruchomości, w wysokości 2991,60 zł.
Pismem z dnia 2 stycznia 2007 r. skierowanym do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] A. S. domagał się ustalenia, że dokonana aktualizacja przedmiotowej opłaty jest nieuzasadniona, gdyż została oparta na niewłaściwych danych zawartych w operacie szacunkowym oraz bez uwzględnienia faktu wszczęcia postępowania w sprawie o podział nieruchomości.
Następnie w piśmie z dnia 20 października 2012 r. A. S. złożył skargę na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...], wnosząc o zobowiązanie Kolegium "do doręczenia orzeczenia z dnia [...] października 2007 r. w sprawie [...]". W uzasadnieniu skargi stwierdził, że pismem z dnia 20 sierpnia 2012 r. wezwał Kolegium do usunięcia naruszenia prawa, ale dotychczas nie doręczono mu wnioskowanego orzeczenia z dnia [...] października 2007 r. oraz nie został poinformowany o przyczynach rażącego naruszenia przepisów regulujących tryb postępowania administracyjnego i bezczynności organu.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wniosło o odrzucenie skargi, akcentując, że orzeczenia i inne czynności podejmowane przez samorządowe kolegia odwoławcze w sprawie aktualizacji opłaty rocznej nie podlegają kontroli sądowoadministracyjnej. W dodatkowym piśmie Kolegium wyjaśniło również, że w sprawie aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości nie zapadło jeszcze żadne orzeczenie. Takiego orzeczenia nie wydano również na rozprawie przeprowadzonej w dniu [...] października 2007 r.