Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne Prezesa NSA:~ Czy organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają obowiązek wydania decyzji administracyjnej w sprawie pobrania opłaty za wykonanie badania i inne czynności wynikające z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej /Dz.U. nr 12 poz. 49 ze zm./,czy też wydanie takiej decyzji jest zbędne z uwagi na to, że pobranie opłaty wynika wprost z przepisu art. 36 ust. 1 powołanej ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej?~ podjął uchwałę:
Tezy

Pobranie opłaty za wykonane badania i inne czynności na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej /Dz.U. nr 12 poz. 49/ następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Sentencja

Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego:

Czy organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają obowiązek wydania decyzji administracyjnej w sprawie pobrania opłaty za wykonanie badania i inne czynności wynikające z ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej /Dz.U. nr 12 poz. 49 ze zm./,czy też wydanie takiej decyzji jest zbędne z uwagi na to, że pobranie opłaty wynika wprost z przepisu art. 36 ust. 1 powołanej ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej?

podjął uchwałę:

Uzasadnienie strona 1/4

I. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego we wniosku do Sądu Najwyższego o wyjaśnienie zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości powołuje się na stwierdzenie rozbieżności w orzecznictwie sądów co do stosowania art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej /Dz.U. nr 12 poz. 49 ze zm./. Istota tych rozbieżności sprowadza się - najogólniej rzecz ujmując - do odpowiedzi na pytanie, czy organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są zobowiązane do wydawania decyzji administracyjnych w sprawie opłat za badania i inne czynności dokonywane przez te organy w granicach ich kompetencji, czy też wydawanie takich decyzji jest zbędne z uwagi na to, że zobowiązanie do uiszczenia opłat wynika wprost z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. Ilustracją tych rozbieżności w orzecznictwie sądów są:

1. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 1992 r., I SA 1156/92, w którym wyrażony został pogląd, że obowiązek uiszczania opłat za badanie przeprowadzone przez organy inspekcji sanitarnej "wynika wprost z ustawy i nie ma podstaw do orzekania w tym zakresie w drodze decyzji administracyjnej". W wyroku tym zwrócono dodatkowo uwagę, że w wypadku gdy inspektor sanitarny stwierdza niedopełnienie wymagań sanitarnych i zdrowotnych, wydaje decyzję nakazującą usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień, a w takim wypadku decyzja administracyjna zawiera niejako implicite /tzn. wynikające bezpośrednio z treści art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r./ potwierdzenie obowiązku uiszczenia opłat;

2. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 13 maja 1994 r., SAB/Wr 19/94 wyrażający obowiązek uiszczenia opłat za badania i inne czynności w ramach nadzoru sanitarnego i zapobiegawczego wynika bezpośrednio z przepisów art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Naczelny Sąd Administracyjny wyraża jednak w tym wyroku przekonanie, że podstawą do pobierania tych opłat nie może być tylko rachunek sporządzony przez stację sanitarno-epidemiologiczną, skoro stanowi on w istocie rzeczy tylko dowód zawarcia i wykonania umowy o świadczenie usług, zawartej przez tę stację z osobami fizycznymi lub prawnymi na podstawie art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zgoła inny charakter mają natomiast czynności stwierdzające obowiązek opłat w zakresie badań w granicach nadzoru bieżącego i zapobiegawczego. Mają one cechę działań władczych /według werbalnego brzmienia uzasadnienia wyroku NSA "charakter publicznoprawny"/, skoro ani sam obowiązek ponoszenia opłat, ani ich wysokość nie zależą od woli stron lub uznania organów inspekcji sanitarnej. Przesłanki te skłoniły Naczelny Sąd Administracyjny do wyrażenia tezy, mającej charakter końcowego wniosku, że opłaty za badania przeprowadzone w tym zakresie ustalane są w drodze decyzji administracyjnej.

3. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 8 lutego 1994 r. III CZP 1/94 /OSP 1994 r., z. 7-8 poz. 139/ wyjaśniając, że opłaty za badania i inne czynności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w związku z bieżącym i zapobiegawczym nadzorem sanitarnym, ustalane na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. "mają charakter powstających bezpośrednio z przepisu prawa należności cywilnoprawnych Skarbu Państwa". Uchwała stwierdza dopuszczalność drogi sądowej o ustalenie, że należność z tytułu opłat nie istnieje oraz uznaje, że ściągnięcie należności następuje na podstawie tytułu wystawionego przez uprawnionego wierzyciela, który wskazuje w nim jako podstawę prawną przepisy prawa materialnego, z których należność i jej wysokość wynika.

Strona 1/4