Orzeczenie Komisji Papierów Wartościowych o skreśleniu maklera z listy maklerów lub o zawieszeniu uprawnień maklerskich, podjęte na podstawie art. 16 par. 2 i 3 ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych /Dz.U. nr 35 poz. 155 ze zm./, jest decyzją administracyjną, podlegającą kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Sąd Najwyższy na poniższe pytanie prawne Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego:
1. Czy w świetle art. 42 par. 4 i 5 oraz art. 44 ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych /Dz.U. nr 35 poz. 155 ze zm./ dopuszczalne jest ustalenie, iż rozstrzygnięcia Komisji Papierów Wartościowych o skreśleniu maklera z listy maklerów oraz o zawieszeniu uprawnień maklerskich, to jest rozstrzygnięcia podejmowane na podstawie art. 16 par. 2 wyżej wymienionej ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych są w istocie rozstrzygnięciami dyscyplinarnymi?
oraz w przypadku udzielenia odpowiedzi pozytywnej odpowiedzi na powyższe pytanie
2. Czy przedmiotowe rozstrzygnięcia Komisji Papierów Wartościowych są rozstrzygnięciami w sprawach do których ma zastosowanie art. 196 par. 4 pkt 4 Kpa?
podjął uchwałę:
1. Zagadnienia prawne, przedstawione do rozstrzygnięcia przez Pierwszego Prezesa SN składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, powstały na tle interpretacji przepisów ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych /Dz.U. nr 35 poz. 155 ze zm./ i dotyczą rozstrzygnięć Komisji Papierów Wartościowych /rozdział drugi ustawy/ podejmowanych w trybie art. 16 par. 3 tegoż aktu. Zgodnie z art. 16 par. 2 możliwe jest bowiem skreślenie maklera z listy maklerów lub też zawieszenie jego uprawnień na okres od 3 do 6 miesięcy, jeśli nienależycie wykonuje on czynności maklera /zgodnie z ustawą konieczne jest jednak przypisanie mu winy/, narusza prawo w związku z wykonywaniem tych czynności lub też narusza zasady etyki zawodowej maklerów. Orzeka o tym wspomniana wyżej Komisja po uprzednim wysłuchaniu zainteresowanego, z własnej inicjatywy lub też na wniosek Sądu Dyscyplinarnego [Sąd taki jest organem samorządu maklerskiego /art. 37/, a postępowanie przed tym sądem regulują art. 41-47 cyt. ustawy].
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyrokach z dnia 26 marca 1993 r. /II SA 968/92 i II SA 869/92/ uznał się za właściwy do rozpoznawania skarg tego rodzaju na rozstrzygnięcia Komisji Papierów Wartościowych w Warszawie, podpisane przez Przewodniczącego tej Komisji.
2. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zwrócił w swym wniosku uwagę na to, że w świetle art. 12 wymienionej wyżej ustawy - Prawo o publicznym obrocie (...), w którym stwierdza się, iż do postępowania przed Komisją Papierów Wartościowych stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej, a także mając na uwadze indywidualny i zewnętrzny charakter tych rozstrzygnięć Komisji Papierów Wartościowych, będącej centralnym organem administracji rządowej /art. 6 par. 1 cyt. ustawy/ można przyjmować, iż przedmiotem rozstrzygnięcia tej Komisji są decyzjami administracyjnymi w materialnym tego słowa znaczeniu.
Jednakże należy również brać pod uwagę okoliczności, że w świetle art. 42 par. 4 i 5 oraz art. 44 omawianej ustawy - Prawo o publicznym obrocie (...) Komisja Papierów Wartościowych wypełnia nie tylko funkcje organu administracji w klasycznym tego słowa znaczeniu, ale również funkcję Wyższego Sądu Dyscyplinarnego w sprawach dotyczących maklerów, do którego właściwości należy:
a/ rozpatrywanie odwołań od orzeczeń Sądu Dyscyplinarnego /art. 44 cyt. ustawy/ w sprawach przewinień mniejszej wagi,
b/ orzekanie w I instancji z urzędu lub na wniosek Sądu Dyscyplinarnego /art. 16 par. 3 cyt. ustawy/ w sprawach przewinień większej wagi, które mogą zakończyć się zawieszeniem uprawnień maklera na okres od 3 do 6 miesięcy lub skreśleniem z listy maklerów /art. 16 par. 2 cyt. ustawy w związku z art. 41 i art. 42 par. 4 tej ustawy/.
W art. 41 omawianej ustawy stanowi się, że maklerzy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej przed Sądem Dyscyplinarnym za czyny:
a/ polegające na zawinionym, nienależytym wykonywaniu obowiązków maklerskich, wynikających z przepisów prawa albo z umowy,