Skarga Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w K. na decyzję Izby Skarbowej w K. w przedmiocie ustalenia dodatkowego przepisu z tytułu podatku dochodowego po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny
Uzasadnienie strona 2/3

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przepis art. 47 par. 2 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej /t.j. Dz.U. 1987 nr 12 poz. 77/, na podstawie którego została oparta zaskarżona decyzja, stanowi m.in., że podatek dochodowy zwiększa się o kwotę równą kosztom inwestycyjnym, kosztom wytworzenia lub zakupu środka trwałego, jeżeli podatnik zaliczył do kosztów działalności eksploatacyjnej koszty wytworzenia lub zakupu środka trwałego albo inne koszty inwestycyjne.

Udzielenie odpowiedzi na przedstawione przez Naczelny Sąd Administracyjny zagadnienie prawne, jakie powstało na tle powyższej regulacji prawnej wymaga uprzedniego wyjaśnienia, czy składka członkowska wniesiona przez członka spółki wodnej, jako podatnika na rzecz spółki wodnej może być zaliczona do jego własnych kosztów inwestycyjnych czy spółki wodnej, jako odrębnej osoby prawnej?

Zdaniem Sądu Najwyższego brak jest podstaw prawnych do udzielenia pozytywnej odpowiedzi na przedstawione zagadnienie prawne. Spółki wodne należą do tego typu zrzeszeń, które działają na podstawie szczególnej regulacji prawnej pod nadzorem organów administracji państwowej w celu realizacji ważnych z punktu widzenia interesów Państwa zadań społeczno-gospodarczych w zakresie racjonalnej gospodarki wodnej i ochrony środowiska naturalnego. Charakterystyczną cechą spółek wodnych jest odstępstwo od zasady dobrowolności ich zakładania, funkcjonowania i rozwiązywania. Utworzenie spółki wodnej następuje bowiem nie tylko w wyniku woli zainteresowanych osób fizycznych i prawnych, ale także z urzędu i wymaga odpowiedniej decyzji organu administracji państwowej oraz wpisania do księgi wodnej. Takie organy administracji sprawują nadzór i kontrolę nad działalnością spółek wodnych, oraz mają prawo do podwyższania składek i innych świadczeń członków na rzecz spółki.

Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne /Dz.U. nr 38 poz. 230/ spółki wodne są tworzone między innymi w celu wykonania ścieków oraz ochrony wód przed zanieczyszczeniem. Spółka wodna nie jest tylko odrębną osobą prawną, ale uznana została za jednostkę gospodarki uspołecznionej, korzystającą z pomocy Państwa /art. 111 prawa wodnego/. Stosownie do art. 115 ust. 1 prawa wodnego, członek obowiązany jest do wnoszenia na jej rzecz składek i innych świadczeń, niezbędnych do wykonania statutowych zadań spółki, proporcjonalnie do korzyści uzyskanych przez członka spółki. Ustalenie wysokości składek i innych świadczeń należy do organów administracji państwowej /art. 115 par. 3 prawa wodnego/. Członek spółki nie decyduje o przeznaczeniu wnoszonych składek, bowiem decyzje w tym przedmiocie podejmuje właściwy organ statutowy. Ponadto składka członkowska jest dochodem spółki wodnej, która może przeznaczyć swoje dochody na wykonanie, utrzymanie lub eksploatację urządzeń wodnych, służących do odprowadzania ścieków i ochrony wód, w tym także na pokrycie kosztów wykonania kolektora ścieków, który staje się własnością spółki. Spółka wodna prowadzi samodzielnie swoją gospodarkę finansową oraz rachunkowość według zasad obowiązujących jednostki gospodarki uspołecznionej.

Strona 2/3