Brak jest podstaw do uznania, iż nie jest prawnie skuteczna uchwała zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ustanawiająca pełnomocników do czynności prawnych między spółką a członkami jej zarządu, w tym do zawarcia umów o pracę, podjęta w okresie pomiędzy zawiązaniem spółki a nabyciem przez nią osobowości prawnej na skutek wpisu do rejestru sądowego.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E.-I.-B. Spółki z o.o. z siedzibą w Ch. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego w Katowicach z dnia 9 czerwca 2003 r. I SA/Ka 1014/02 w sprawie ze skargi E.-I.-B. Spółki z o.o. z siedzibą w Ch. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 25 marca 2002 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych - uchyla zaskarżony wyrok w całości.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 czerwca 2003 r. I SA/Ka 1014/02 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach oddalił skargę spółki E.-I.-B. Sp. z o.o. z siedzibą w Ch. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 25 marca 2002 r. (...) w przedmiocie określenia wysokości podatku dochodowego od osób prawnych za 1999 r.
W motywach wyroku Sąd podał, że zagadnieniem spornym w sprawie jest zagadnienie kosztów uzyskania przychodów, a przede wszystkim, czy wynagrodzenia za pracę wypłacone członkom zarządu skarżącej Spółki zostały zasadnie wyłączone przez organy podatkowe z tych kosztów na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./. Bezspornym jest, że w dniu 12 lipca 1994 r. zostały zawarte umowy, nazwane umowami o pracę, z trzema członkami zarządu skarżącej Spółki, którzy byli jednocześnie jej udziałowcami. Sąd podniósł, że organ pierwszej instancji w uzasadnieniu swojej decyzji najpierw stwierdził, że w czasie kontroli nie przedłożono mu uchwały zgromadzenia wspólników powołującej pełnomocnika do zawarcia umów o pracę z członkami zarządu Spółki i wskazując na art. 203 Kodeksu handlowego organ ten uznał, iż członek zarządu nie może zawrzeć skutecznej umowy o pracę z innym członkiem zarządu spółki. Następnie zaś w końcowej części uzasadnienia swojej decyzji podał, że uchwała nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników nr 2 z dnia 27 maja 1994 r. powołująca pełnomocników nie ma znaczenia dla oceny skutków prawnych umów z dnia 12 lipca 1994 r. Z kolei Izba Skarbowa w K. w zaskarżonej do Sądu decyzji, podkreślając okoliczność podjęcia wymienionej uchwały przed zawarciem spornych umów, wyraziła pogląd, że ze względu na brzmienie art. 203 Kodeksu handlowego nie ustanowienie specjalnego pełnomocnika do reprezentowania Spółki skutkowało naruszeniem tego przepisu, gdyż członek zarządu nie może zawrzeć umowy z innym członkiem zarządu.
Sąd nie podzielił oceny prawnej wymienionej uchwały nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników skarżącej Spółki, dokonanego przez organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji. Zdaniem Sądu stanowisko tego organu nie uwzględnia istotnych okoliczności faktycznych, które zaistniały przed zawarciem spornych umów, jak również poglądów prawnych wyrażonych w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zgodnie bowiem z art. 160 Kodeksu handlowego do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością niezbędne jest zawarcia umowy spółki, wniesienie całego kapitału zakładowego, ustanowienie władz spółki, wpis do rejestru handlowego. Umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością E.-I.-B. zawarto w formie aktu notarialnego w dniu 27 maja 1994 r. Wpisu do rejestru handlowego tej Spółki dokonał Sąd Rejonowy w Katowicach postanowieniem z dnia 12 lipca 1994 r. Zatem przez zarejestrowanie Spółka nabyła osobowość prawną i wtedy też zaistniały jej władze, w tym i zarząd, do którego powołano osoby spośród wspólników.
Sąd stwierdził, że regulacja prawna dokonana w przepisach art. 203 i art. 220 Kodeksu handlowego oznacza, iż pierwsze zgromadzenie wspólników Spółki mogło mieć miejsce najwcześniej w dniu, kiedy powstała Spółka, to jest w dniu jej zarejestrowania i od tego dnia można było skutecznie powołać uchwałą wspólników pełnomocników do reprezentowania Spółki przy zawieraniu umów o pracę z członkami jej zarządu. Z tych też powodów uchwała nr 2 zgromadzenia wspólników z dnia 27 maja 1994 r. jest nieważna z mocy prawa, ponieważ podjęło ją nie istniejące jeszcze zgromadzenie wspólników, które nie mogło być skutecznie zwołane, przez nie istniejący jeszcze zarząd Spółki. W ocenie Sądu pogląd ten znajduje oparcie w przepisach art. 37 par. 1 i 2 Kodeksu cywilnego oraz art. 171 par. 1 Kodeksu handlowego. Wpis do rejestru handlowego ma zatem charakter konstytutywny i nie konwaliduje czynności prawnej, jaką było podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników przed dokonaniem przedmiotowego wpisu. Sąd powołał się na art. 58 par. 1 Kodeksu cywilnego, uznając, iż wszelkie czynności prawne podejmowane przez nieistniejącą spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością były nieważne, gdyż żaden przepis prawa nie przewidywał innego skutku, a w szczególności tego, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Wskazując nadto na przepis art. 171 par. 2 Kodeksu handlowego, Sąd podał, że ustawodawca w tym przepisie prawa dokonał wyraźnego wyodrębnienia odpowiedzialności wspólników, jako osób fizycznych, od dnia zawarcia umowy spółki do nabycia przez nią osobowości prawnej.