Skarga kasacyjna na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w K. w przedmiocie ustalenia wysokości diet i zwrotu kosztów podróży służbowych dla radnych
Tezy

W art. 25 ust. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./ oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy /Dz.U. nr 61 poz. 710/ jednoznacznie zostało przyjęte kryterium liczby mieszkańców gminy, bez jego modyfikacji lub odniesienia do stałego zameldowania na terenie gminy. Pojęcie mieszkańca gminy jest szersze od pojęcia osoby zameldowanej w gminie na pobyt stały.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Andrzej Kisielewicz Sędziowie NSA Hanna Rybińska Edward Kierejczyk (spr.) Protokolant Stefan Ukalski po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2004 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Regionalnej Izby Obrachunkowej w K. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego w Katowicach z dnia 10 września 2003 r. sygn. akt I SA/Ka 1079/03 w sprawie ze skargi Rady Miasta J. na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w K. z dnia 15 kwietnia 2003 r. Nr [...] w przedmiocie ustalenia wysokości diet i zwrotu kosztów podróży służbowych dla radnych 1) uchyla zaskarżony wyrok; 2) zasądza od Miasta J. na rzecz Regionalnej Izby Obrachunkowej w K. kwotę 390 (trzysta dziewięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie strona 1/3

Uchwałą nr [...] r. z 15 kwietnia 2003 r. podjętą na podstawie art. 11 ust. 1 i art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) oraz art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w K. stwierdziło nieważność § 3 ust. 1 pkt 1 i § 8 uchwały nr [..] Rady Miasta J. z 20 marca 2003 r. w sprawie diet oraz zwrotu kosztów podróży służbowych przysługujących radnym. Powodem stwierdzenia nieważności tych przepisów było przyjęcie, że liczba mieszkańców gminy przekracza 100 tys., w sytuacji gdy na koniec 2002 r. w J. zameldowanych na pobyt stały było 97.668 osób.

Po rozpatrzeniu skargi rady miasta, Sąd powyższym wyrokiem uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze. Część uzasadnienia wyroku Sąd poświęcił wywodom dotyczącym rozdziału kompetencji wojewody i regionalnej izby obrachunkowej, jako organów nadzoru nad działalnością gminną oraz przyjął, że uchwały w sprawie diet radnych mieszczą się w zakresie spraw finansowych i podlegają nadzorowi regionalnej izby obrachunkowej. Oceniając natomiast merytoryczną prawidłowość rozstrzygnięcia nadzorczego Sąd uznał, że w uchwale rady miasta zasadnie posłużono się kryterium liczby mieszkańców gminy, a nie osób zameldowanych w gminie na pobyt stały. Z braku istnienia ustawowej definicji mieszkańca gminy należy kierować się art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i art. 16 ust. 1 Konstytucji RP akcentujących, że mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Również uprawnienia do uczestnictwa w wyborach i referendum gminnym są powiązane ze stałym zamieszkaniem na obszarze gminy, natomiast w art. 25 k.c. określono, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 1984 r. Nr 32, poz. 174 ze zm.) rozróżnia pobyt stały i czasowy, łącząc w art. 6 ust. 1 zamieszkiwanie tylko z pobytem stałym. Stałe zameldowanie nie zawsze pokrywa się z faktycznym miejscem stałego pobytu, gdy np. korzysta się z prawa do posiadania więcej niż jednego mieszkania lub gdy chodzi o bezdomnych i wymeldowanych "donikąd". Sąd wskazał przykłady orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i NSA eksponujących istotę stałego miejsca zamieszkania i niedopuszczalność pozbawiania praw człowieka wspólnoty osób, które stale zamieszkują na terenie gminy bez dokonania czynności stałego zameldowania. W rezultacie przy ustalaniu wysokości diet radnych nie można było kierować się danymi z ewidencji ludności prowadzonej przez urząd miasta dot. wyłącznie osób zameldowanych na pobyt stały, lecz danymi o liczbie mieszkańców gminy, jakie są opracowane w trybie przepisów ustawy z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88, poz. 439 ze zm.) i publikowane w sposób określony w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 10 września 1999 r. w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych (Dz.U. Nr 75, poz. 842). Sąd podkreślił, iż wg uzasadnienia skargi "Rada Miasta J. podejmując uchwałę objętą zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym opierała się na danych Głównego Urzędu Statystycznego, z których wynikało, że na dzień 31 marca 2002 r. liczba mieszkańców miasta wynosiła 101.028, zaś z niepublikowanych danych opracowanych na podstawie spisu zbiorczego na dzień 20 listopada 2002 r. wynosiła 102.043" i z tego powodu uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze jako sprzeczne z prawem.

Strona 1/3