Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Jan Bała, Sędziowie NSA - Czesława Socha, - Halina Wojtachnio (spr.), Protokolant - Małgorzata Suchocka, po rozpoznaniu w dniu 16 września 2004 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej F. I. L. - [...] Export Import w Bielsku Podlaskim od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego w Białymstoku z dnia 26 sierpnia 2003 r. sygn. akt SA/Bk 52/03 w sprawie ze skargi F. I. L. - [...] Export Import w Bielsku Podlaskim na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Białymstoku z dnia 23 grudnia 2002 r. Nr [...] w przedmiocie określenia długu celnego - oddala skargę kasacyjną -
Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2003 r. sygn. SA/Bk 52/03 oddalił skargę F. I. L. - Firma [...] - Export Import w Bielsku Podlaskim na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Białymstoku z dnia 23 grudnia 2002 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie o dług celny. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podano, że obowiązujący od dnia 21 maja 1999 r. przepis art. 2652 Kodeksu celnego stanowi, że jeżeli upłynęły 3 lata od dnia powstania długu celnego, organ celny nie wszczyna postępowania lub odmawia wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji. Podniesiono, że sprowadzony przez skarżącego towar został zgłoszony do procedury dopuszczenia do obrotu na podstawie dokumentu SAD, [...], który przyjęty został przez organ celny w dniu 24 kwietnia 1998r.
Zdaniem Sądu z chwilą przyjęcia przez organ celny zgłoszenia celnego zgodnie z art. 209 § 2 Kodeksu celnego powstał dług celny i bez znaczenia dla daty jego powstania ma fakt późniejszego wydania decyzji z dnia 30 marca 2001 r., uznającej zgłoszenie celne za nieprawidłowe i określającej ten dług w innej wysokości.
W ocenie Sądu decyzja ta ma charakter deklaratoryjny i stwierdza powstały już z mocy samego prawa, wobec zaistnienia odpowiednich okoliczności faktycznych, dług celny. Nadto w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podkreślono, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjęto, iż gdy dług celny powstał przed dniem wejścia w życie art. 2652 Kodeksu celnego, to do wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji po wejściu w życie tego przepisu (to jest 21 maja 1999 r.) stosuje się wymieniony przepis, przy czym przewidziany w nim termin należy liczyć od dnia wejścia jego w życie.
Franciszek Ignacy Lewczuk od powyższego wyroku złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skargę kasacyjną oparto na obu podstawach z art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:
- naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 2652 Kodeksu celnego przez niewłaściwe jego zastosowanie, wskutek błędnego uznania, że w sprawie istnieje możliwość zastosowania tego przepisu Kodeksu celnego, podczas gdy wymieniony przepis wszedł w życie po powstaniu długu celnego i jego zastosowanie narusza zasadę niedziałania prawa wstecz,
- naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy:
a) art. 7, 8, 9 k.p.a. przez nienależyte informowanie skarżącego o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogły mieć wpływ na ustalenie jego praw i obowiązków, a tym samym nieprowadzenia postępowania w sposób pogłębiający zaufanie obywateli do organów państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli;
b) art. 6 k.p.a. poprzez zastosowanie w sprawie art. 2652 Kodeksu celnego do zdarzenia, które miało miejsce przed dniem wejścia jego w życie, przez co naruszono podstawową zasadę praworządnego działania organów administracji państwowej.