Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA: Joanna Runge-Lissowska Sędziowie NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Marek Stojanowski Protokolant Justyna Nawrocka po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. i D. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 723/05 w sprawie ze skargi E. i D. B. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] listopada 2004 r. nr [...] w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 25 stycznia 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 723/05 oddalił skargę D. i E. B. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] listopada 2004 r., nr [...] w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że przedmiotem rozpoznawanej sprawy sądowoadministracyjnej jest ocena przez sąd prawidłowości prowadzenia przez organ administracji publicznej administracyjnego postępowania egzekucyjnego oraz zapadłych w tym postępowaniu postanowień. Podkreślił, że stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w jej treści podstawą prawną. Czyni to wedle stanu prawnego istniejącego w dniu wydania zaskarżonego aktu.
Z akt sprawy wynika, że przeprowadzone na skutek zarzutów zgłoszonych przez skarżących przez Wojewodę Podlaskiego oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji postępowanie nie narusza przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.) w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, że organ egzekucyjny pierwszej instancji przed wydaniem postanowienia z dnia [...] września 2003 r. w sprawie zgłoszonych zarzutów uzyskał stanowisko wierzyciela wyrażone w ostatecznym postanowieniu z dnia [...] sierpnia 2003 r., jak tego wymaga art. 34 § 1 i 4 ustawy egzekucyjnej. Postanowienie z dnia [...] września 2004 r. oraz postanowienie z dnia [...] listopada 2004 r. zostały wydane w oparciu o prawidłową podstawę prawną. W uzasadnieniu tych aktów wskazano przyczyny, z powodu których zarzuty zobowiązanych nie zostały uwzględnione. Z akt sprawy o sygn. akt I SA/Wa 448/05 wynika, iż kwestia zawieszenia postępowania egzekucyjnego została odrębnie rozstrzygnięta ostatecznym postanowieniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2004 r., nr [...] (fakt znany Sądowi z urzędu).
Odnosząc się natomiast do zarzutów skargi zauważono, że zgodnie z art. 33 pkt 5 ustawy egzekucyjnej podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym. Jak wynika z ostatecznej decyzji Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w [...] z dnia [...] sierpnia 2001 r., nr [...], przedmiotem egzekwowanego w niniejszej sprawie obowiązku jest powinność opróżnienia przez zobowiązanego D. B. oraz członków jego rodziny lokalu mieszkalnego nr [...], położonego w [...] przy ul. [...], znajdującego się w dyspozycji Dyrektora Aresztu Śledczego w [...] Obowiązek ten wskazuje art. 1a pkt 12b tiret czwarty ustawy egzekucyjnej. Jest on realizowany w stosunku do funkcjonariuszy służby więziennej w sposób przewidziany w art. 117, art. 141-147 ustawy egzekucyjnej w związku z art. 94 § 1 i 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 ze zm.). Na gruncie niniejszej sprawy niewykonalność tego obowiązku (obowiązku opróżnienia lokalu z osób) miałaby miejsce w sytuacji, gdyby istniały niezależne od zobowiązanego, trwałe przeszkody (przede wszystkim o charakterze fizycznym), uniemożliwiające jego realizację (np. gdy przestałby istnieć podmiot zamieszkujący w tym lokalu bądź przestałby istnieć lokal służbowy, którego opróżnienia żąda wierzyciel albo gdy zaistniałyby zdarzenia powodujące nieusuwalny brak możliwości otwarcia i opróżnienia tego lokalu). Przesłanki takiej nie stanowią pojawiające się trudności związane z wykonaniem obowiązku niepieniężnego. W kontekście powyższych wywodów należy więc stwierdzić, że o niewykonalności obowiązku opróżnienia lokalu nie świadczy podnoszona przez skarżących okoliczność braku możliwości ich przymusowego przekwaterowania, wynikająca z zamieszkiwania najemców w lokalu, do którego ma nastąpić wykwaterowanie. Przymusowe przekwaterowanie, o którym mowa w art. 94 ust. 3 ustawy o Służbie Więziennej, jest środkiem egzekucyjnym, o którym mowa w art. 1a pkt 12b tiret piąty, realizowanym w trybie przepisów o przymusie bezpośrednim, zawartych w art. 148-152 ustawy egzekucyjnej. Przepis art. 33 pkt 5 tej ustawy nie przewiduje jako podstawy zarzutu niewykonalności środka egzekucyjnego, zastosowanego w celu wyegzekwowania obowiązku o charakterze niepieniężnym. W przepisie tym mowa jest tylko i wyłącznie o niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym. Przymus bezpośredni (w niniejszej sprawie przymus przekwaterowania) nie jest bowiem egzekwowanym obowiązkiem, ponieważ zgodnie z art. 148 ustawy egzekucyjnej polega on na doprowadzeniu do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji drogą zagrożenia zastosowania lub drogą zastosowania bezpośrednio skutecznych środków, nie wyłączając siły fizycznej, w celu usunięcia oporu zobowiązanego i oporu innych osób. Przymus bezpośredni stosuje się w celu doprowadzenia m. in. do opuszczenia lokalu przez zobowiązanego.