Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) sędzia NSA Anna Lech sędzia del. NSA Janusz Furmanek Protokolant asystent sędziego Rafał Jankowski po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 grudnia 2011 r. sygn. akt IV SA/Gl 224/11 w sprawie ze skargi A. K. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie inspekcji pracy oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2011 r., sygn. akt IV SA/Gl 224/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę A. K. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie inspekcji pracy.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
Decyzją z dnia 3 września 2010 r., nr 04120-53190-K029-We812-Wh28/10 Inspektor Pracy Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach, działając na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., umorzył postępowanie administracyjne wszczęte wnioskiem A. K. z dnia 28 lipca 2010 r. o wpisanie do ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ uznał, że z ustaleń kontroli wynika, iż wykonywana przez A. K. praca nie spełnia, określonych w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. nr 237, poz. 1656), kryteriów tj. nie polega na wykonywaniu pracy bezpośrednio przy przeróbce węgla, ciężkich prac fizycznych związanych z bardzo dużym obciążeniem statycznym wynikającym z konieczności pracy w wymuszonej, niezmiennej pozycji ciała, pozwalających na umieszczenie w wykazie prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W związku z tym organ wskazał, że dalsze postępowanie w tej sprawie byłoby bezprzedmiotowe.
W odwołaniu od powyższej decyzji A. K. wniósł o jej uchylenie zarzucając, że decyzja jest błędna zarówno ze względów formalnych jak i merytorycznych. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z poglądem wyrażonym w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2010 r. sygn. akt VII SA/Wa 1358/09, bezzasadność żądania strony oznacza brak przesłanek do uwzględnienia jej wniosku. Podniósł, że w przeciwieństwie do bezprzedmiotowości postępowania, bezzasadność żądania strony musi być wykazana w decyzji załatwiającej sprawę, co do jej istoty, a nie prowadzić do umorzenia postępowania. Ponadto zarzucił, że pogląd organu, iż wykonywana przez niego praca nie spełnia kryteriów określonych w ustawie o emeryturach pomostowych jest nietrafny.
Decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...] Okręgowy Inspektor Pracy w Katowicach, uchylił zaskarżoną decyzję i orzekł, co do istoty sprawy poprzez odmowę nakazania umieszczenia A. K. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W uzasadnieniu wskazał, że czynnikami ryzyka kwalifikującymi pracownika do umieszczenia w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, może być efektywny wydatek energetyczny oraz mikroklimat gorący pod warunkiem, że wykonywane prace zostały ujęte w wykazie prac w szczególnych warunkach stanowiącym załącznik nr 1 do ww. ustawy. Następnie dodał, że przepisy ustawy o emeryturach pomostowych wymagają, aby warunki wymienione wyżej (rodzaj pracy oraz czynniki ryzyka) były spełnione łącznie. Natomiast analiza podstawowych obowiązków A. K., dokonana przez organy Państwowej Inspekcji Pracy wykazała, że praca wykonywana przez niego nie może zostać uznana za pracę wykonywaną bezpośrednio przy przeróbce węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu, ponieważ określenie "prace bezpośrednio przy przeróbce surowców" należy rozumieć, jako wykonywanie czynności związanych z przetwarzaniem surowca lub produktów przejściowych w wyrób lub produkt finalny. Organ wskazał, że do prac wykonywanych bezpośrednio przy przeróbce można zaliczyć dostarczanie materiałów (surowców) lub półproduktów do stref obróbki, ich przetwarzanie ręczne lub z użyciem narzędzi, odbieranie wyrobów ze stref obróbki itp. Oznacza to, że prace przy kontroli i zapewnieniu ciągłości procesu technologicznego mogą być kwalifikowane, jako prace w szczególnych warunkach tylko i wyłącznie w przypadku ich zgodności z przedstawioną wyżej charakterystyką.