Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska Sędziowie: Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędzia del. WSA Marta Laskowska-Pietrzak (spr.) Protokolant: starszy inspektor sądowy Karolina Kubik po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. B., G. M., Z. E., Cz. B., H. B., Z. B., B. Z., Z. T., M. B., A. B., M. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2013 r. sygn. akt II SA/Po 1098/13 w sprawie ze skargi H. B., G. M., Z. E., Cz. B., H. B., Z. B., B. Z., Z. T., M.B., A. B., M. B. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia nieruchomości rolnej oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2013 r. sygn. akt II SA/Po 1098/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę H. B., G. M., Z. E., Cz. B., H. B., Z. B., B. Z., Z. T., M.B., A. B., M. B. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia nieruchomości rolnej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przedstawił następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy:
Wnioskiem z dnia 1 lipca 2011 r. H. B., G. M., Z. E., Cz. B., H. B., Z. B., B. Z., Z. T., M.B., A. B., M. B. wystąpili do Starosty Poznańskiego o wydanie decyzji stwierdzającej, że nieruchomość rolną o powierzchni 16,0370 ha, która obecnie stanowi część działki nr A/2, ark. mapy 1, obręb S., zapisaną w księdze wieczystej nr [...]na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 3 i ust. 4 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. z 1959 r. Nr 14, poz. 78 ze zm.) nabył z mocy prawa z dniem 29 kwietnia 1955 r. W. B..
Starosta Poznański przekazał wniosek zgodnie z właściwością Prezydentowi Miasta Poznania, który decyzją z dnia [...] maja 2012 r. na podstawie art. 105 § 1 kpa umorzył postępowanie w sprawie uznając, że spadkobiercy W. B. nie są uprawnieniu do złożenia wniosku, ponieważ brak jest regulacji wskazującej, że z uprawnień do uwłaszczenia skorzystać mogą następcy prawni rolników i osób wymienionych w art. 6 ust. 1 i 4 dekretu.
Na skutek odwołania stron Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia 24 stycznia 2013 r. uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Prezydent Miasta Poznania decyzją z dnia [...]czerwca 2013 r. odmówił stwierdzenia, że W. B. nabył z dniem 29 kwietnia 1955 r. przedmiotową nieruchomość rolną.
Spadkobiercy zmarłego W. B. wnieśli odwołanie od decyzji organu I instancji podnosząc zarzuty błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 6 ust. 1 pkt 3 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym polegające na przyjęciu, że W. B. nie spełniał przesłanek nabycia własności nieruchomości, niewłaściwego zastosowania art. 6 ust. 4 dekretu poprzez uznanie, że brak jest przesłanek z ust. 1, mimo, że W. B. bezspornie pozostawał w stosunku pracy w dacie wejścia w życie dekretu, rażącego naruszenia art. 18 dekretu poprzez jego błędną wykładnię i w konsekwencji przyjęcie, że W. B. nie był rolnikiem w myśl przepisów dekretu i przyjęcie, że znajduje do niego zastosowanie art. 6 ust. 3 dekretu, a także naruszenia przepisów postępowania - art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 kpa poprzez nieuwzględnienie wszystkich okoliczności i dowodów w sprawie oraz pominięcie przy wydawaniu decyzji przesłanki uwłaszczenia określonej w art. 6 ust. 4 dekretu, mimo powołania jej we wniosku.
Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia [...] września 2013 r. utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta Poznania i wyjaśnił, iż działka oznaczona w 1939 r. nr II, o pow. 16,0370 ha na podstawie orzeczenia Wojewody Poznańskiego z dnia 21 czerwca 1939 r. [...] o zatwierdzeniu planu podziału parcelacyjnego została przekazana w posiadanie nabywcy - W. B. Objęcie nieruchomości w posiadanie nastąpiło na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 10 lipca 1939 r. Zgodnie z deklaracją w sprawie przyjęcia warunków nabycia działki z dnia 10 lipca 1939 r. cena nabycia nieruchomości została oszacowana na kwotę 10.214 zł, przy czym w dacie przejęcia W. B. dokonał wpłaty 800 zł na poczet ceny, a dalej dokonywał dalszych wpłat. Po dokonaniu spłaty należności z tytułu ceny miało nastąpić przeniesienie własności nieruchomości na rzecz W. B. Z powodu działań wojennych w latach 1939-1945 W. B. nie uzyskał orzeczenia pozwalającego na wpis do księgi wieczystej i został pozbawiony posiadania nieruchomości najpierw poprzez okupanta, następnie zaś przez gminę. Po wojnie działka weszła w skład PGR w S., a następnie została przekazana w zarząd Instytutowi Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie.