Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska Sędziowie NSA Marek Stojanowski del. NSA Roman Ciąglewicz (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Paweł Florjanowicz po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. Sz.-L. i A. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 1295/12 w sprawie ze skargi M. Sz.-L. i A. L. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 22 lutego 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 1295/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. Sz.-L. i A. L. na decyzję Wojewody Mazowieckiego, z dnia [...] maja 2012 r., nr [...], w przedmiocie odmowy nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.
Wyrok wydany został w następujących okolicznościach sprawy.
Prezydent m.st. Warszawy, wykonując zadanie z zakresu administracji rządowej, decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r., nr [...], odmówił wnioskodawcom M. Sz.-L. i A. L. nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości położonej w Warszawie przy ulicy W. [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] z obrębu [...] o powierzchni 845 m², posiadającej urządzoną w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Mokotowa, Wydziale VII Ksiąg Wieczystych księgę wieczystą Nr [...]. Powołał się na przepisy art. 1 ust. 1a i 4, art. 3 oraz art. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 ze zm.). Wskazał, że wnioskiem z dnia 24 grudnia 2008 r. M. Szeliga-Litwińska i A. L., wystąpili o nieodpłatne przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Podnieśli, iż w ich wypadku przekształcenie winno nastąpić nieodpłatnie, gdyż nabywając prawo użytkowania wieczystego gruntu od osób, które uzyskały to prawo na podstawie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, stali się ich następcami prawnymi - a w związku z tym są uprawnieni do nieodpłatnego przekształcenie prawa. Ustalił, że zabudowana nieruchomość warszawska położona przy ul. W. [...], oznaczona w ewidencji gruntów jako działka nr [...] z obrębu [...] o powierzchni 845 m², objęta była działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279), na podstawie którego przeszła ona z dniem 21 listopada 1945 r. na własność Gminy m.st. Warszawy, a następnie na własność Skarbu Państwa - na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. Nr 14, poz. 130).
Następnie ww. nieruchomość gruntowa została oddana w użytkowanie wieczyste na rzecz M. N., H. W. i J. W.-N., w udziałach po 1/3 części na rzecz każdego z nich, umową z dnia 29 września 1998 r. Zostali oni także współwłaścicielami posadowionego na nieruchomości budynku mieszkalnego. Użytkowanie wieczyste nieruchomości M. N., H. W. i J. W.-N., na podstawie umowy sprzedaży z dnia 13 czerwca 2000 r. (Rep. A [...]), zbyli na rzecz małżonków M. Sz.-L. i A. L.
Prezydent stwierdził, że zasadą jest odpłatność przekształcenia, zaś jego nieodpłatność stanowi wyjątek, który nie może znajdować zastosowania w odniesieniu do podmiotów, które nabyły prawo użytkowania w drodze sukcesji syngularnej od osób określonych w art. 1 ust. 1a ww. ustawy. Wskazując na regulację art. 5 tej ustawy, przewidującą, że prawo do nieodpłatnego przekształcenia prawa przechodzi także na następców prawnych użytkowników wieczystych, o których mowa w art. 1 ust. 1a, organ wywodził, że nie można przyjąć, by każdy następca tych osób wraz z prawem użytkowania wieczystego nabywał prawo do nieodpłatnego przekształcenia tego prawa we własność nieruchomości. Nieodpłatne przekształcenie prawa ustawodawca wprowadził bowiem w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. jako rekompensatę dla osób, które utraciły prawo własności. W związku z powyższym "następcą prawnym" w rozumieniu art. 5 ww. ustawy jest wyłącznie spadkobierca byłego właściciela i tylko takie osoby nabywają uprawnienie do nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. M. Sz.-L. i A. L. nie są spadkobiercami byłego właściciela, a jako nabywcy na podstawie umowy sprzedaży są jedynie nowymi dysponentami prawa użytkowania wieczystego gruntu i właścicielami budynku. Nie przysługuje im zatem nieodpłatne przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.