Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) Sędziowie NSA Elżbieta Kremer del. NSA Tomasz Zbrojewski Protokolant starszy asystent sędziego Piotr Baryga po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 14 marca 2014 r. sygn. akt II SA/Bk 950/13 w sprawie ze skargi J.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do zapłaty tytułem zwrotu wydatków poniesionych zastępczo na poczet opłat za pobyt w domu pomocy społecznej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania, 2. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego
Wyrokiem z 14 marca 2014 r., sygn. akt II SA/Bk 950/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, po rozpoznaniu skargi J. K., uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...].
Wyrok powyższy zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Decyzją z [...] grudnia 2012 r., nr [...], Prezydent Miasta Białystok zobowiązał J. K. do zapłaty kwoty 5.789,96 zł, tytułem zwrotu wydatków poniesionych zastępczo przez Miasto Białystok na poczet opłat za pobyt L. P. w Domu Pomocy Społecznej w Białymstoku za okres od 30 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r.
Po rozpoznaniu odwołania J. K., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Białymstoku, decyzją z dnia 27 lutego 2013 r., uchyliło rozstrzygnięcie organu I instancji.
Ponownie rozpoznając sprawę, Prezydent Miasta Białystok decyzją z [...] czerwca 2013 r., nr [...], zobowiązał J. K. do zapłaty kwoty 4.279,93 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych zastępczo przez Miasto Białystok na poczet opłat za pobyt L. P. w Domu Pomocy Społecznej w Białymstoku, wskazując, że ze zgromadzonej w sprawie dokumentacji wynika, iż L. P. pokrywała koszty pobytu w kwocie 879,77 zł miesięcznie, natomiast wnuczka E. M., ponosi opłatę w wysokości 342 zł miesięcznie, zgodnie z zawartą umową, o której mowa w art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Zdaniem organu w pozostałym zakresie opłatę powinny ponosić osoby, których dochód przekracza 300% kryterium dochodowego rodziny, a ten warunek spełnia J. K. i to na niej spoczywa obowiązek zwrotu różnicy poniesionych przez miasto kosztów pobytu babki L. P..
Odwołanie od powyższej decyzji wniosła J. K..
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Białymstoku uchyliło decyzję organu I instancji oraz zobowiązało J. K. do zapłaty kwoty 1.538,40 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez Miasto Białystok na poczet opłat za pobyt L. P. w Domu Pomocy Społecznej w okresie od 8 października 2012 r. do 31 października 2012 r., a ponadto umorzyło postępowanie dotyczące okresu od 30 lipca 2012 r. do 7 października 2012 r. Organ wskazał: Zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 oraz art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, gdy koszty pobytu osoby w domu pomocy społecznej ponoszone są przez małżonka, zstępnych lub wstępnych, zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 u.p.s., jeżeli dochód na osobę w rodzinie jest wyższy niż 300% kryterium. W sprawie warunki do obciążenia J. K. opłatami za pobyt jej babki w Domu Pomocy Społecznej, z tym że zwrotu opłaty należy żądać począwszy od dnia 8 października 2012 r. Warunki ciążącego obowiązku zostały przedstawione zainteresowanej w piśmie z dnia 4 października 2012 r., do którego dołączono umowę zobowiązującą do uiszczania opłaty, począwszy od 30 lipca 2012 r., w kwocie za pełne miesiące 1.987,23 zł., a pismo to zostało przez nią odebrane 8 października 2012 r. J. K. odmówiła podpisania umowy, zaś obciążenie jej opłatami od początku pobytu babki w Domu Pomocy stanowiłoby nałożenie obowiązku z datą wsteczną. Prezydent zbadał sytuację dochodową wszystkich osób z kręgu zobowiązanych do opłaty i ustalił, że L. P. ma dwóch synów, córkę i trzynaścioro pełnoletnich wnuków i prawnuków. Z akt sprawy wynika, że synowie nie przekraczają progu dochodowego umożliwiającego obciążenia opłatami, córka A. J. została zwolniona od obciążania opłatami do końca września 2012 r., a od 1 października 2012 r. dochód jej rodziny nie przekracza kryterium, dwie wnuczki także nie przekraczają tego progu, cztery wnuczki pozostają za granicą, jedna wnuczka E. M. - córka A. P. ponosi opłatę zgodnie z umową, w wysokości 342,00 zł miesięcznie, cztery wnuczki/prawnuczki odmówiły udzielenia wywiadu środowiskowego, ale ustalono z urzędu, że ich sytuacja dochodowa uniemożliwia udział w opłatach. Dwie wnuczki M. M. - córka A. J. i J. K. - córka A. P. posiadały dochód powyżej kryterium dochodowego i odmówiły podpisania umów. Badając dochody J. K. ustalono, że prowadzi gospodarstwo z mężem i dwójką dzieci, uzyskują dochody z działalności gospodarczej, posiadają nieruchomość rolną o pow. 0,7315 ha przeliczeniowych, mieszkanie własnościowe i dom mieszkalny. W dacie umieszczenia babki w Domu Pomocy Społecznej w 2012 r. miesięczne dochody wynosiły 18.178,96 zł (zaświadczenie z urzędu skarbowego z 14 maja 2013 r.), co przekracza 300% kryterium dochodowego, które dla 4 osobowej rodziny wynosi 5.472,00 zł. Okoliczności podnoszone w toku postępowania, dotyczące wielkości zaciągniętych kredytów i innych wydatków, nie mają znaczenia dla sprawy, dotyczącej obowiązków ponoszenia opłaty, gdyż warunki obciążenia z tytułu zwrotu opłat poniesionych przez gminę związane są jedynie z uzyskiwanym dochodem przez osobę zobowiązaną.