Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak - Kubiak Sędziowie NSA Wojciech Mazur del. NSA Leszek Kiermaszek (spr.) Protokolant asystent sędziego Rafał Jankowski po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. R. - T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 marca 2012 r. sygn. akt IV SA/Wa 132/12 w sprawie ze skargi E. R. - T. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia przejścia na rzecz Skarbu Państwa części nieruchomości 1. oddala skargę kasacyjną. 2. zasądza od E. R. - T.na rzecz Ministra Finansów kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 27 marca 2012 r., sygn. akt IV SA/Wa 132/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę E. R.-T. (Sąd dodał: p[...]) na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia przejścia na rzecz Skarbu Państwa części nieruchomości.
Wyrok ten wydano w następujących okolicznościach stanu faktycznego sprawy.
Decyzją z dnia [...] maja 2011 r., nr [...] Minister Finansów, działając na podstawie m.in. art. 1, art. 2 i art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. o dokonywaniu w księgach wieczystych wpisów na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o międzynarodowe umowy o uregulowaniu roszczeń finansowych (Dz. U. Nr 12, poz. 65, dalej powoływanej jako ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 r.), stwierdził przejście na rzecz Skarbu Państwa części nieruchomości położonych w Warszawie przy [...], księga wieczysta nr [...] oraz przy [...], księga wieczysta nr [...], stanowiących dawną nieruchomość znajdującą się przy A[...], nr oznaczenia hipotecznego [...]. W świetle zaświadczenia Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa z dnia 25 listopada 2012 r., nr L.dz. 3250/02 ta ostatnia nieruchomość stanowiła własność E. M. A. G. D. z [...][...]. Na mocy dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy
(Dz. U. Nr 50. poz. 279 ze zm., dalej powoływanego jako dekret warszawski) nieruchomość ta stała się własnością gminy m. st. Warszawy, a następnie, stosownie do art. 32 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. Nr 14, poz. 130 ze zm.), własnością Skarbu Państwa. Prezydium Rady Narodowej w m.st. Warszawie orzeczeniem z dnia 7 listopada 1950 r., nr PB/7096/50/U nie przyznało dotychczasowej właścicielce prawa własności czasowej do gruntu w związku z tą nieruchomością. Zgodnie z wnioskiem z dnia 22 listopada 1951 r. wyodrębniono z niej dwie wspomniane wyżej nieruchomości, przy czym nieruchomość położona przy [...] stanowi własność Konfederacji Szwajcarskiej, a nieruchomość położona przy [...] pozostaje, jako własność Skarbu Państwa, w użytkowaniu ambasady Stanów Zjednoczonych Ameryki.
W myśl Układu pomiędzy Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, dotyczącym załatwienia spraw finansowych z dnia 11 listopada 1954 r. (zwanego dalej Układem indemnizacyjnym) Komisja ds. Odszkodowań Zagranicznych przyznała E. M. G. A. D. T. odszkodowanie za utratę majątku w postaci nieruchomości położonej w Warszawie przy [...]. Osoba ta, jak podkreślił Minister Finansów, podpisała formularz z dnia 27 września 1960 r., nr BP-442, zawierający oświadczenie, że w zamian za otrzymane płatności zrzeka się wszelkich roszczeń "wynikających z różnych polskich środków nacjonalizacyjnych, wywłaszczeniowych i innych podobnych środków".
Minister Finansów w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] maja 2011 r. podkreślił, że ustalenia Komisji ds. Odszkodowań Zagranicznych miały charakter rozstrzygający i nie mogą być przez niego podważane. Suma wypłacona na podstawie Układu Indemnizacyjnego przez Rząd Polski została rozdysponowana przez Rząd Wielkiej Brytanii i strona polska, która wykonała swoje zobowiązanie, nie ma prawa ingerować w przyjęty przezeń sposób podziału i wypłaty środków obywatelom brytyjskim. Objęcie majątku Układem Indemnizacyjnym oznacza natomiast obowiązek Ministra Finansów wydania decyzji deklaratoryjnej, potwierdzającej przejście majątku na rzecz Skarbu Państwa, które, wedle art. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r., może stanowić podstawę wpisu w księdze wieczystej. Minister Finansów uznał, że skutek taki nastąpił najpóźniej w dniu wejścia w życie tej ustawy, tj. w dniu 17 kwietnia 1968 r. Przywołał zarazem postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 października 2000 r., sygn. akt SK 31/99 (OTK 2000, nr 7, poz. 262) oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 maja 1999 r., sygn. akt OSA 2/98 (ONSA 1999, nr 4, poz. 110), które to orzeczenia, jak zaznaczył, nie kwestionują konstytucyjności ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. oraz legalności wydawanych na jej podstawie decyzji Ministra Finansów.