Prawomocny wyrok sądu powszechnego, kształtujący obowiązki skarżących i kreujący ich uprawnienia do uzyskania lokalu socjalnego oraz wstrzymujący eksmisję do tego czasu, wydany przed wejściem w życie przepisu art. 37 a ustawy w dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP (Dz. U. z 2005, Nr 41, poz. 398 z późn. zm.) wyłącza w tych sprawach możliwość wydania decyzji przez organy Wojskowej Agencji Mieszkaniowej na podstawie art. 37 a ust. 2 powołanej ustawy
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Lech Sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) Sędzia WSA del. Jolanta Rudnicka Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 23 września 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej B. S. i B. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2008 r. sygn. akt II SA/Wa 951/08 w sprawie ze skargi B. S. i B. S. na decyzję Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z dnia [...] lipca 2006 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wysokości należnych opłat i odszkodowania za używanie lokalu mieszkalnego 1. uchyla zaskarżony wyrok, stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Dyrektora Oddziału Regionalnego Mazowsze w Warszawie Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z dnia [...] czerwca 2006 r. nr [...], 2. zasądza od Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej na rzecz skarżących B. S. i B. S. kwotę 320 zł (trzysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 11 września 2008 r., sygn. akt. II SA/Wa 951/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę B.S. i B.S. na decyzję Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z dnia [...] lipca 2006 r. nr [...].
W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd przywołał następujący stan faktyczny i prawny:
Dyrektor Oddziału Terenowego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w Nowym Dworze Mazowieckim, w związku z brakiem tytułu prawnego do zajmowanego lokalu mieszkalnego w C. przy ul. O., wystąpił do Sądu Rejonowego w Ciechanowie z powództwem o orzeczenie opróżnienia i pozostawienia w stanie wolnym od osób i rzeczy przedmiotowego lokalu mieszkalnego przez B.S. i B.S.. Sąd ten, wyrokiem z dnia 22 stycznia 2003 r. sygn. akt IC 4/02, nakazał stronom opróżnienie przedmiotowego lokalu, dodatkowo ustalając, że pozwanym przysługuje prawo do lokalu socjalnego i nakazując wstrzymanie wykonania wyroku do czasu przedstawienia przez Gminę Ciechanów oferty lokalu socjalnego.
Następnie Dyrektor Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej "Mazowsze" w Warszawie decyzją z dnia [...] czerwca 2006 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 37a oraz art. 13 ust. 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.) oraz art. 104 § 1 K.p.a. zobowiązał B.S. i B.S. do uiszczania opłat za używanie lokalu i opłat pośrednich ustalonych zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zapłatę odszkodowania w wysokości 200% wartości należnych opłat za używanie lokalu mieszkalnego w C. przy ul. O. miesięcznie za każdy rozpoczęty miesiąc jego zajmowania, od dnia otrzymania decyzji. Organ określił w decyzji miesięczną wysokość opłaty za używanie przedmiotowego lokalu na kwotę [...] zł, zaś wysokość opłat pośrednich na kwotę [...] zł, określając ich łączną wartość na dzień wydania decyzji na [...] zł miesięcznie. Wskazana została również wysokość odszkodowania za używanie lokalu mieszkalnego, która na dzień wydania decyzji wyniosła [...] zł, tj. 200% wartości należnych opłat za używanie lokalu. Łączna wysokość opłat za używanie lokalu przez B.S. i B.S. wraz z odszkodowaniem i opłatami pośrednimi na dzień wydania decyzji określona została na [...] zł.
Decyzją z dnia [...] lipca 2006 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i 2 K.p.a. oraz art. 13 ust. 7 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, po rozpoznaniu odwołania małż. S. Prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję w części określającej termin początkowy wnoszenia opłat i odszkodowania, orzekając, że terminem początkowym jest [...] lipca 2004 r., natomiast w pozostałej części zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy. W uzasadnieniu organ wskazał na bezsporny fakt zajmowania przez odwołujących się lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego, co zostało stwierdzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 12 listopada 2003 r. Organ podkreślił, że zgodnie z art. 37a ust. 2 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu, dyrektor oddziału regionalnego Agencji wydaje decyzję w sprawie opróżnienia lokalu mieszkalnego oraz wysokości należnych opłat i odszkodowań. Organ wyjaśnił, że ustawodawca obowiązek wydania decyzji w przedmiocie uiszczania opłat wiąże z faktem zajmowania lokalu bez tytułu prawnego, a deklarowanie przez strony zwolnienia w niedalekiej przyszłości lokalu nie ma wpływu na ten obowiązek. Tym samym, zdaniem Prezesa, organ I instancji prawidłowo określił obowiązek uiszczania opłat za używanie lokalu, opłat pośrednich i zapłaty odszkodowania w wysokości 200% wartości należnych opłat za używanie lokalu, za każdy rozpoczęty miesiąc do dnia zwolnienia lokalu. Organ odwoławczy podniósł jednak, że Dyrektor Oddziału Regionalnego WAM błędnie określił termin początkowy, od którego mają być wnoszone opłaty i odszkodowanie, określając go na dzień otrzymania decyzji, bowiem analiza przywołanego przepisu wskazuje, że osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego obowiązane są wnosić wskazane opłaty i odszkodowanie za każdy rozpoczęty miesiąc zajmowania tego lokalu bez tytułu prawnego, a w przypadku odwołujących się sytuacja taka ma miejsce przynajmniej od orzeczenia ich eksmisji z lokalu w 2003 r. Zdaniem Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w Warszawie, określenie przez organ I instancji początkowego terminu wnoszenia opłat i odszkodowania na dzień doręczenia zaskarżonej decyzji stanowi rażące naruszenie prawa. Przepis art. 37a ww. ustawy, wszedł w życie 1 lipca 2004 r., zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1203 ze zm.) i z tą datą powstał obowiązek wnoszenia określonych opłat oraz odszkodowania.