Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Izabela Kulig-Maciszewska Sędziowie sędzia NSA Irena Kamińska sędzia del. NSA Zygmunt Zgierski (spr.) Protokolant Urszula Radziuk po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 24 września 2009 r. sygn. akt III SA/Gd 310/09 w sprawie ze skargi J. R. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie równoważnika pieniężnego z tytułu braku lokalu mieszkalnego oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 24 września 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uwzględnił skargę J. R. i uchylił decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku z dnia [...] kwietnia 2009 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Zakładu Karnego w S. z dnia [...] lutego 2009 r. w przedmiocie równoważnika pieniężnego z tytułu braku lokalu mieszkalnego.
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne:
W dniu [...] lutego 2009 r. J. R. wystąpił do Dyrektora Zakładu Karnego w S. o przyznanie równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego. Organ I instancji ustalił, że w dniu [...] lipca 2004 r. nastąpiło otwarcie spadku po zmarłej K. R., matce wnioskodawcy. W skład spadku wchodziło prawo do lokalu mieszkalnego nr [...] położonego w miejscowości C. przy ul. [...]. Organ uznał zatem, że wnioskodawca jest współwłaścicielem lokalu i odmówił J. R. prawa do równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.
W odwołaniu funkcjonariusz podnosił, że nie posiada lokalu mieszkalnego, gdyż sytuacja taka nie odnosi się do masy spadkowej.
Organ odwoławczy, utrzymując w mocy decyzję organu I instancji, stwierdził, że wnioskodawca stał się współwłaścicielem lokalu mieszkalnego w wyniku dziedziczenia, nie został zatem spełniony warunek z art. 89 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 ze zm.).
Na decyzję ostateczną skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku złożył J. R., podnosząc, że to nie organ administracji, a sąd cywilny stwierdza nabycie praw do spadku. Dodał, że organy nie wzięły pod uwagę art. 85 ustawy o Służbie Więziennej, który przewiduje, że jednostkowa norma powierzchni mieszkalnej przysługująca funkcjonariuszowi Służby Więziennej wynosi od 7 do 10 m-. Część mieszkania, którą skarżący mógłby ewentualnie odziedziczyć, to maksymalnie 5,25 m-. Do tej pory skarżący nie był zameldowany i nie zamieszkiwał z żoną pod wspólnym adresem, gdyż uniemożliwiała to ilość osób zameldowanych i korzystających z lokalu przy ul. [...] w C.
Uwzględniając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wskazał, że z treści art. 89 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej wynika, że funkcjonariusz służby więziennej posiada lokal mieszkalny, jeżeli posiadany przez niego lub jego małżonka lokal odpowiada co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej. W sytuacji, kiedy posiadany przez funkcjonariusza lub jego małżonka lokal nie spełnia norm przysługującej funkcjonariuszowi powierzchni mieszkalnej, to na gruncie ustawy o Służbie Więziennej uważa się, iż nie posiada on lokalu mieszkalnego.
Sąd I instancji uznał, że powyższa wykładnia obowiązuje również na gruncie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 2003 r. w sprawie równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. Nr 187, poz. 1831). Zatem funkcjonariusz Służby Więziennej posiada lokal mieszkalny, jeżeli powierzchnia mieszkalna tego lokalu odpowiada co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej (art. 85 ust. 1-3 ustawy). Wobec tego tylko zrzeczenie się lub utrata prawa do lokalu, którego powierzchnia mieszkalna odpowiadała co najmniej przysługującej funkcjonariuszowi powierzchni mieszkalnej skutkuje tym, że funkcjonariuszowi Służby Więziennej nie przyznaje się równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.