Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Kremer, Sędzia NSA Maciej Dybowski, Sędzia del. WSA Mirosław Gdesz (spr.), , po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 10 marca 2016 r. sygn. akt II SA/Ol 65/16 w sprawie ze skargi H. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie podziału nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy Górowo Iławeckie z dnia [...] września 2015 r. nr [...] i umarza postępowanie administracyjne w sprawie; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie na rzecz H. B. kwotę 1500 (tysiąc pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z 10 marca 2016 r. oddalił skargę H. B. (dalej skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z [...] listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie podziału nieruchomości.
Powyższy wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Dyrektor Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Olsztynie (dalej jako: ARN), powołując się na ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego przez Radę Gminy w Górowie Iławeckim nr XLIII/362/14 z 30 września 2014 r., wystąpił o podział działki nr [...] położonej w obrębie [...], stanowiącej własność H. B., zamieszkałej na stałe w Austrii. Wyjaśnił, wskazując że podział ma na celu wydzielenie działki oznaczonej nr [...], w stosunku do której zostanie wykonane prawo odkupu.
Decyzją z [...] września 2015 r., nr [...] Wójt Gminy Górowo Iławeckie zatwierdził projekt podziału nieruchomości rolnej, stanowiącej działkę nr [...] zgodnie z projektem na działki nr [...] o powierzchni [...]ha i nr [...] o powierzchni [...]. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że postępowanie zostało wszczęte na wniosek ANR w celu realizacji umownego prawa odkupu, ujawnionego w dziale III księgi wieczystej tej nieruchomości.
W odwołaniu od tej decyzji skarżąca domagała się jej uchylenia, ewentualnie stwierdzenia jej nieważności. Skarżąca wskazał, że sam fakt posiadania umownego roszczenia o odkup nieruchomości, które nie zostało w żaden sposób skonkretyzowane i nie posiada umocowania w normie prawa materialnego, nie stworzył żadnego prawa rzeczowego do nieruchomości.
Decyzją z [...] listopada 2015 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Olsztynie utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy w całości podzielił stanowisko organu I instancji co do istoty sprawy. Odnosząc się natomiast do zarzutu bezprzedmiotowości postępowania, uznał, że ANR posiada interes prawny w podziale nieruchomości, a wniosek o podział był prawnie dopuszczalny w świetle art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (w dacie orzekania Dz. U. z 2015, poz. 1774, dalej: ugn). Wyjaśniono, że nie jest rolą organu ocena czy podmiot posiadający interes prawny w dokonaniu podziału nieruchomości będzie w przyszłości realizował swoje prawa cywilne, a także czy upływ czasu ma wpływ na skuteczność dochodzenia przez niego określonych uprawnień ze sfery prawa cywilnego. Wykracza to bowiem poza przedmiot postępowania podziałowego, a samo oświadczenie pełnomocnika skarżącej o wygaśnięciu uprawnienia wnioskodawcy podziału w zakresie prawa pierwokupu nie stanowi nieusuwalnej i trwałej przeszkody do prowadzenia postępowania. Nie podlega także wyjaśnieniu w toku postępowania administracyjnego. Dopóki zatem aktualny pozostaje wniosek o podział nieruchomości podmiotu mającego interes prawny w tym podziale, dopóty należy prowadzić postępowanie podziałowe i zakończyć je w przepisanej formie.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skarżąca wniosła o uchylenie decyzji organu I i II instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania, podnosząc takie same zarzuty i argumenty jak w odwołaniu. Dodatkowo podniesiony został zarzut naruszenia art. 107 § 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (wtedy Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.; dalej Kpa).