Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rajewska (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Wojciech Mazur sędzia del. WSA Mirosław Gdesz Protokolant asystent sędziego Katarzyna Myślińska po rozpoznaniu w dniu 13 października 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych M. S., I. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 maja 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 895/09 w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia przez powiat z mocy prawa własności nieruchomości zajętej pod drogę oddala skargi kasacyjne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 895/09 oddalił skargę M. S. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] maja 2009 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia przez powiat z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. własności nieruchomości zajętej pod drogę.
Wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.
Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia [...] września 2008 r., działając na mocy art. 104 k.p.a. w związku z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.- dalej powoływana jako ustawa z dnia 13 października 1998 r.) orzekł, że część nieruchomości położonej w miejscowości M., gm. O., będącej współwłasnością I. i M. małżonków S., a w dniu 31 grudnia 1998 r. współwłasnością S. i D. małżonków K., stanowiącej na dzień 31 grudnia 1998 r. fragment drogi nr [...] o przebiegu [...] , stała się z dniem 1 stycznia 1999 r. z mocy prawa, za odszkodowaniem, własnością Powiatu Kolskiego jako grunt zajęty pod drogę publiczną - drogę powiatową.
Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] maja 2009 r. -po rozpatrzeniu odwołania złożonego przez M. i I. S.- zaskarżone przez nich rozstrzygnięcie organu I instancji utrzymał w mocy. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. nieruchomości zajęte w dniu 31 grudnia 1998 r. pod drogi publiczne stają się z dniem 1 stycznia 1999 r. z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Nabycie własności nieruchomości na podstawie powołanego przepisu uzależnione jest od łącznego spełnienia w dniu 31 grudnia 1998 r. następujących przesłanek: nieruchomość musi być wówczas zajęta pod drogę publiczną, pozostawać we władaniu Skarbu Państwa, bądź jednostek samorządu terytorialnego, a przy tym ani Skarbowi Państwa ani jednostkom samorządu terytorialnego nie może w określonej dacie przysługiwać prawo własności do przedmiotowej nieruchomości. Przepis art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. ma charakter wywłaszczeniowy i dotyczy sytuacji, gdy w dniu 31 grudnia 1998 r. prawo własności było uregulowane na rzecz innych podmiotów niż Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, przy istnieniu publicznego władztwa nad nieruchomością. Stosując ten przepis, organ bada wyłącznie, czy przesłanki tam wymienione zostały spełnione. Z akt sprawy wynika, że przedmiotowa działka w dniu 31 grudnia 1998 r. pozostawała we władaniu publicznoprawnym i była zajęta pod drogę, która na podstawie rozporządzenia Ministra Komunikacji z dnia 5 maja 1986 r. (Dz.U. Nr 24, poz. 17) została zaliczona do kategorii dróg wojewódzkich jako droga nr [...]. Droga ta nie została wymieniona w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. Nr 160, poz. 1071), a w związku z tym na podstawie art. 103 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. stała się z dniem 1 stycznia 1999 r. drogą powiatową. Zdaniem organu odwoławczego, skoro w niniejszej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki wynikające z art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r., to Wojewoda Wielkopolskim obowiązany był swoją decyzją potwierdzić stan zaistniały z mocy prawa. Organ wojewódzki w decyzji wydanej na podstawie art. 73 nie mógł natomiast orzekać w przedmiocie odszkodowania za przejętą nieruchomość, gdyż sprawa takiego odszkodowania należy do właściwości starosty, a nie wojewody. Przepis art. 73 jednoznacznie różnicuje właściwość organów i odrębność postępowań dotyczących tytułu prawnego do nieruchomości i ustalenia odszkodowania.