Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Runge- Lissowska (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Stanisław Nowakowski sędzia NSA Jolanta Rajewska Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. J. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 lipca 2007 r. sygn. akt II SA/Wa 804/07 w sprawie ze skargi A. J. R. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 19 lipca 2007 r. sygn. akt II SA/Wa 809/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A. J. R. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...], którą utrzymana została w mocy decyzja tegoż Prezesa z dnia [...] nr [...], odmawiająca przyznania A. J. R. świadczenia w drodze wyjątku.
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Wojewódzki Sąd wyjaśnił:
Podstawę materialnoprawną decyzji stanowił przepis art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą, ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek, podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu może przyznać w drodze wyjątku świadczenie w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie. Z ustaleń poczynionych przez organ, z którymi należy się zgodzić, wynika, że A. J. R. nie mógł otrzymać świadczenia przewidzianego w tym przepisie, bowiem nie wykazał istnienia szczególnych okoliczności, które uniemożliwiły mu nabycie ustawowych uprawnień do renty.
Nie można uznać, że w okresie od [...] marca 2003 r. do daty orzeczenia z dnia [...] lipca 2006 r. o całkowitej niezdolności do pracy, tj. przez 3 lata, skarżący nie będąc całkowicie niezdolny do pracy nie mógł podejmować zatrudnienia ze względu na stan zdrowia, nadto na ponad 30 lat aktywności zawodowej pozostawał w zatrudnieniu jedynie przez 10 lat, z uwzględnieniem faktu, iż przez rok pobierał zasiłek dla bezrobotnych. Wobec tego fakt, iż od 2006 r. skarżący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, nie stanowi szczególnej okoliczności usprawiedliwiającej przerwy w ubezpieczeniu od 1989 r., tj. od kilkunastu lat przed powstaniem tej niezdolności, a okres pozostawania w ubezpieczeniu nie jest adekwatny do wieku. Nie było więc podstaw do przyznania świadczenia w drodze wyjątku, bowiem sama trudna sytuacja majątkowa bez spełnienia pozostałych przesłanek z art. 83 nie była warunkiem wystarczającym.
Reprezentowany przez adwokata, A. R. wniósł skargę od tego wyroku, domagając się jego uchylenia i zarzucając naruszenie:
prawa materialnego, tj. art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez całkowite pominięcie dowodów zgłoszonych przez skarżącego, świadczących o spełnieniu przez niego czterech warunków art. 83 dające podstawy do przyznania mu renty w drodze wyjątku, a praktycznie renty zwykłej - przez nieudolność ZUS - oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów skutkujące nieważnością postępowania, praktycznie bardzo słabe zapoznanie się z aktami sprawy przez skład orzekający, mające wpływ na rozstrzygnięcie na niekorzyść skarżącego.