Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.), Sędziowie NSA Janina Antosiewicz, Roman Ciąglewicz, Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2007 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lipca 2006r. sygn. akt IV SA/Wa 740/06 w sprawie ze skargi J. S. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia i odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia 1. uchyla zaskarżony wyrok w zaskarżonej części i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza od Ministra Gospodarki na rzecz J. S. kwotę 340 (trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 21 lipca 2006 r. IV SA/Wa 740/06 oddalił skargę J. S. na decyzję Ministra Gospodarki z [...], nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia i odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia o przejściu przedsiębiorstwa Młyn [...], L. S. na własność Państwa. W uzasadnieniu Sąd uznał za prawidłowe ustalenia poczynione przez Ministra Gospodarki zarówno w zaskarżonej decyzji, jak i w poprzedzającej ją decyzji własnej, a co za tym idzie stwierdził, że zapadłe rozstrzygnięcia odpowiadają prawu. Podkreślił, iż zaskarżone decyzje zostały wydane - w rezultacie ponownego rozpoznania sprawy - po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 czerwca 2004r. (sygn. akt IV SA 1070/03), którym uchylono decyzję Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] i poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] stwierdzającą nieważność zarządzenia Ministra Aprowizacji i Handlu z [...] listopada 1945 r. (pkt 1) i niestwierdzającą nieważności orzeczenia Nr [...] Ministra Przemysłu i Handlu z [...]. W powołanym wyroku Sąd uznał, iż decyzje te wydano z naruszeniem prawa. W ocenie Sądu organ odmawiając stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu i Handlu powinien w szczególności rozważyć, czy w sprawie zostały spełnione przesłanki z art. 3 ust. 1 lit. A pkt 13 ustawy nacjonalizacyjnej do wydania orzeczenia o przejęciu młyna na własność Państwa. Za nieprawidłowe uznał stanowisko Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, iż przesłanką przejęcia młyna na własność Państwa przewidzianą w cytowanym artykule jest teoretyczna a nie faktyczna zdolność przemiałowa młyna przekraczająca 15 ton na dobę. Stwierdził, iż przy ocenie zdolności przemiałowej młyna należy mieć na uwadze rzeczywistą zdolność przemiałowa młyna. Zatem organ ponownie orzekając w sprawie powinien pod takim właśnie kątem przeprowadzić kompleksową ocenę dowodów zebranych w sprawie, w tym złożoną przez skarżącego w trakcie postępowania sądowego ekspertyzę prof. K. B., mając na uwadze treść art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 Kpa
Kwestionowane w sprawie decyzje zostały wydane w ramach postępowania nieważnościowego, czyli jednego z trybów nadzwyczajnych postępowania administracyjnego. Oznacza to, iż przedmiotem postępowania nadzwyczajnego powinno być przeprowadzenie kontroli prawidłowości decyzji, wydanej w postępowaniu zwykłym, w tym wypadku zarządzenia Ministra Aprowizacji i Handlu z [...] listopada 1945 r. i orzeczenia Nr [...] Ministra Przemysłu i Handlu z [...], korzystających z przymiotu ostateczności. Stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej jest instytucją, która stanowi wyjątek od ogólnej zasady trwałości decyzji (art. 16 Kpa), toteż może mieć miejsce jedynie w przypadku, gdy decyzja dotknięta jest w sposób niewątpliwy jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 Kpa Przy tym należy pamiętać, że zaistnienie przesłanek stwierdzenia nieważności ocenia się według stanu faktycznego i prawnego sprawy istniejącego w dacie wydania kwestionowanej decyzji.