W procedurze przyznawania świadczenia specjalnego, Prezes Rady Ministrów nie jest ograniczony kregiem podmiotowym wskazanym w art.67 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Niewatpliwie wyjątkowy charakter świadczenia specjalnego powoduje, że jego beneficjentów nie mozna zaliczyć do tej samej grupy, co podmioty, których uprawnienia do emerytury lub renty wynikają wprost z systemu ubezpieczeń społecznych.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Janina Antosiewicz Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) sędzia WSA del. Mirosław Gdesz Protokolant asystent sędziego Katarzyna Kasprzyk po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezesa Rady Ministrów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2011 r. sygn. akt II SA/Wa 621/11 w spawie ze skargi B. B. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] stycznia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza na rzecz B. B. od Prezesa Rady Ministrów kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 czerwca 2011 r. sygn. akt II SA/Wa 621/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] stycznia 2011 r. oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] listopada 2010 r. w przedmiocie odmowy przyznania B. B. świadczenia specjalnego.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
Decyzją z dnia [...] listopada 2010 r. Prezes Rady Ministrów, działając na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) odmówił B. B. przyznania świadczenia specjalnego, uznając, że sytuacja zainteresowanej nie daje podstaw do przyznania tego rodzaju świadczenia.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy B. B. podniosła, że ubiega się o świadczenie specjalne w związku z katastrofą rządowego samolotu TU-154M, jaka miała miejsce w dniu 10 kwietnia 2010 r., w której zginął jej partner życiowy D. J. W jej opinii, katastrofa smoleńska jest zdarzeniem nadzwyczajnym, które uzasadnia możliwość przyznania świadczenia specjalnego, zwłaszcza, że po tragicznej śmierci jej partnera, z którym prowadziła przez ponad 20 lat wspólne życie, jej sytuacja bytowa drastycznie się pogorszyła. Emerytura w wysokości 1126 zł, jaką pobiera, stanowiła bowiem jedynie część wspólnie osiąganych dochodów, pozwalających im nie tylko na bieżące utrzymanie, ale także na wspieranie finansowe swych dzieci z poprzednich związków. Wniosła o przyznanie świadczenia specjalnego.
Decyzją z dnia [...] stycznia 2011 r. Prezes Rady Ministrów utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniosku.
W motywach rozstrzygnięcia organ podał, że świadczenie specjalne w niniejszej sprawie mogłoby zostać przyznane jedynie członkowi rodziny. Nie można odmówić tragedii smoleńskiej wymiaru nadzwyczajnego, jednak B. B. nie jest członkiem rodziny D. J. Wspólne zamieszkiwanie, nawet długoletnie, nie uprawnia, zdaniem Prezesa Rady Ministrów, do przyznania świadczenia specjalnego.
W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie B. B. podniosła, że stan faktyczny jej sprawy został błędnie oceniony przez organ, co w rezultacie doprowadziło do naruszenia art. 82 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przepisów postępowania, w tym art. 7, art. 75, art. 77, art. 78 i art. 80 k.p.a. oraz art. 32 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP. Wniosła o uchylenie obu wydanych w sprawie decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według obowiązujących norm.
W odpowiedzi na skargę, Prezes Rady Ministrów wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
W motywach wyroku uwzględniającego skargę Sąd wskazał, że zgodnie z brzmieniem art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie.