Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędzia WSA del. Rafał Wolnik Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej C. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 2435/12 w sprawie ze skargi C. K. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 23 maja 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2435/12 oddalił skargę C. K. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Decyzją z [...] czerwca 1979 r., Prezydent Miasta Dąbrowy Górniczej orzekł o przejęciu z urzędu na własność Państwa gospodarstwa rolnego, składającego się z działek ewidencyjnych o nr: [...], [...], [...], [...] o łącznej pow. [...]ha, położonego we wsi S., stanowiącego współwłasność M. S. i W. S. Jednocześnie Prezydent stwierdził, że współwłaścicielkom przysługuje prawo do bezpłatnego użytkowania działki gruntu rolnego ozn. jako nr [...] o pow. [...]ha.
W uzasadnieniu tej decyzji organ podał, że M. S. i W. S. nie dostarczały produktów rolnych do jednostek gospodarki uspołecznionej oraz, że zadłużenie wobec Państwa z tytułu podatków wynosi 12.195 zł, z tytułu składek 1.164 zł, a wartość przejmowanego gruntu wynosi 72.612,40 zł.
Od decyzji tej właścicielki gospodarstwa wniosły odwołanie, w następstwie którego Wojewoda Katowicki decyzją z [...] kwietnia 1980 r. utrzymał kwestionowaną decyzję w mocy.
W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż z akt sprawy wynika, że gospodarstwo od kilku lat zaliczane jest do gospodarstw wykazujących niski poziom produkcji wskutek zaniedbania i z tego względu zakwalifikowane zostało do przejęcia z urzędu na własność Państwa w zamian za rentę. Zwrócono również uwagę na podeszły wiek współwłaścicielek oraz odbiegający w znacznym stopniu poziom produkcji tego gospodarstwa od średniej uzyskiwanej przez rolników w tej samej miejscowości na podobnych glebach.
Wnioskiem z 9 stycznia 2012 r. C. K., będąca jednym z następców prawnych dawnych współwłaścicielek gospodarstwa rolnego, wystąpiła o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Prezydenta Miasta Dąbrowy Górniczej, podnosząc że organ nie odniósł się w niej do poziomu produkcji rolnej w przejmowanym gospodarstwie, a ponadto decyzja ta nie zawiera wszystkich elementów określonych w § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 31 maja 1974 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 125). Zdaniem wnioskodawczyni przedmiotowe gospodarstwo charakteryzowało się odpowiednim poziomem produkcji rolnej, o czym zaświadczyć mogą świadkowie H. K. oraz R. S., a także to, że właścicielki nie zgadzały się z zaskarżoną decyzją.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] sierpnia 2012 r. nr [...] odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta Dąbrowy Górniczej z [...] czerwca 1979 r. oraz utrzymującej ją w mocy decyzji Wojewody Katowickiego z [...] kwietnia 1980 r.
Przywołując treść art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 118 ze zm.) oraz art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140) Minister wskazywał, że wydanie decyzji o przejęciu gospodarstwa rolnego na własność Państwa w zamian za rentę poprzedzały dwa postępowania wyjaśniające: pierwsze - prowadzone w celu wydania opinii, że gospodarstwo rolne kwalifikuje się do zaliczenia jako wykazujące niski poziom produkcji rolnej, drugie - ustalające, że rolnik odpowiada ustawowym warunkom dopuszczającym przejęcie gospodarstwa rolnego na własność Państwa za rentę. W rozpoznawanej sprawie, zdaniem organu, obydwie przesłanki zostały spełnione, gdyż na dzień wydania decyzji o przejęciu gospodarstwa jego współwłaścicielki miały ukończone 73 lata, a gospodarstwo wykazywało niski poziom produkcji rolnej. Organ nadzoru wyjaśnił jednocześnie, że wobec niezdefiniowania w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. wyrażenia "niski poziom produkcji rolnej", przy realizacji unormowań z niej wynikających, organy orzekające posiłkowały się regulacją zawartą w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa z dnia 26 marca 1968 r. w sprawie zaliczania gospodarstw rolnych do kategorii wykazujących niski poziom produkcji wskutek zaniedbania i w sprawie ustalania wysokości nakładów niezbędnych do przywrócenia żyzności gruntów (Dz. U. Nr 11, poz. 58).