Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędzia del. WSA Tamara Dziełakowska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej J. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 maja 2017 r., sygn. akt I SA/Wa 140/17 w sprawie ze skargi J. S. w przedmiocie niewykonania przez Prezydenta m. st. Warszawy wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2016 r. sygn. akt I SAB/Wa 829/15 1) uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2 (drugim) i w punkcie 3 (trzecim), 2) stwierdza, że bezczynność organu w wykonaniu wyroku miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 3) przyznaje od Prezydenta m. st. Warszawy na rzecz skarżącej J. S. sumę pieniężną w kwocie 2.000 zł (dwa tysiące złotych), 4) w pozostałym zakresie oddala skargę, 5) zasądza od Prezydenta m. st. Warszawy na rzecz skarżącej J. S. kwotę 400 zł (czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 12 maja 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 140/17, w wyniku rozpoznania skargi J. S. na niewykonanie przez Prezydenta m. st. Warszawy wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt I SAB/Wa 829/15, wymierzył Prezydentowi m.st. Warszawy grzywnę w wysokości 1.000 zł stwierdzając jednocześnie, że bezczynność organu w wykonaniu wyroku nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa i oddalił skargę w pozostałej części, a także zasądził od organu na rzecz skarżącej kwotę 680 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Zaskarżony wyrok wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
Wyrokiem z dnia 17 marca 2016 r. wydanym w sprawie sygn. akt I SAB/Wa 829/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zobowiązał Prezydenta m.st. Warszawy do rozpoznania - w terminie czterech miesięcy od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy - wniosku skarżącej z dnia 5 marca 2010 r. o odszkodowanie za nieruchomości położone w Warszawie przy [...], przejęte dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. z 1945, Nr 50, poz. 279). Jednocześnie stwierdził, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa i zasądził od Prezydenta m. st. Warszawy na rzecz skarżącej kwotę 500 zł tytułem sumy pieniężnej.
W skardze z dnia 5 grudnia 2016 r. na niewykonanie powyższego wyroku J. S. wniosła o wymierzenie organowi grzywny w wysokości 1.000 zł, orzeczenie o istnieniu uprawnienia skarżącej, a także o stwierdzenie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, przyznanie od organu na rzecz skarżącej kwoty 10.000 zł tytułem sumy pieniężnej oraz o zasądzenie kosztów postępowania.
W odpowiedzi na skargę Prezydent wniósł o jej oddalenie wskazując, że pismem z dnia 23 stycznia 2017 r. strony zostały poinformowane o aktualnym stanie sprawy oraz o przewidywanym terminie zakończenia postępowania.
Uzasadniając zaskarżony wyrok w części dotyczącej wymierzenia organowi grzywny na podstawie art. 154 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; dalej jako "p.p.s.a.") Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał za zasadny wniosek o wymierzenie Prezydentowi grzywny, z uwagi na fakt, że wyrokiem z dnia 17 marca 2016 r. zobowiązano organ nie tylko do rozstrzygnięcia sprawy, ale i do dokonania tego w określonym w nim terminie, tzn. do dnia 21 listopada 2016 r. Tymczasem organ, pomimo uprzedniego wezwania przez skarżącą do wykonania prawomocnego wyroku, do dnia wydania orzeczenia przez Sąd I instancji nie rozstrzygnął sprawy objętej wnioskiem o przyznanie odszkodowania za nieruchomość.
Zdaniem Sądu I instancji orzeczona grzywna w wysokości 1.000 zł spełni funkcję zarówno represyjną jak też i dyscyplinującą z uwagi na fakt, że kwota ta mieści się w wymiarze grzywny określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a. i jest adekwatna z punktu widzenia wielkości przekroczenia terminu załatwienia sprawy wyznaczonego w wyroku z dnia 17 marca 2016 r. Na wymiar grzywny miał wpływ fakt, że sprawa w rozpoznaniu której organ pozostaje w zwłoce dotyczy ustalenia odszkodowania w trybie art. 215 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 2147 ze zm.) za utraconą nieruchomość warszawską oraz że przed organem prowadzona jest duża ilość tego rodzaju spraw, a także stopień ich skomplikowania spowodowany przede wszystkim historycznym charakterem. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności i skalę przekroczenia wyznaczonego wyrokiem terminu, które stanowiły czynnik rzutujący na przedłużanie postępowania Sąd I instancji uznał, że brak jest wystarczająco uzasadnionych podstaw by zaistniałą zwłokę kwalifikować jako przejaw rażącego naruszenia prawa, będącego wynikiem przede wszystkim lekceważącego stosunku do obowiązujących organ norm postępowania, czy też stron, które postępowanie to zainicjowały bądź Sądu.