Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon Sędziowie: Sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) Sędzia WSA del. Olga Żurawska-Matusiak Protokolant st. asystent sędziego Maciej Stojek po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. D., D. K. i W. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2013 r. sygn. akt VII SA/Wa 2817/12 w sprawie ze skargi E. D., D. K. i W. O. na uchwałę Rady Miasta Warszawy z dnia [...] września 2003 r. nr [...] w przedmiocie nadania kategorii drodze 1. prostuje w zaskarżonym wyroku oczywistą omyłkę w ten sposób, że w miejsce daty uchwały "4 września 2012 r." wpisuje datę "4 września 2003 r.", 2. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, 3. zasądza od Miasta st. Warszawy na rzecz E. D., D. K. i W. O. solidarnie kwotę 430 (czterysta trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła w dniu [...] września 2003 r. uchwałę Nr [...] w sprawie zaliczenia niektórych dróg na terenie m.st. Warszawy do kategorii dróg gminnych oraz pozbawienia niektórych dróg na terenie m.st. Warszawy kategorii dróg gminnych. Uchwała ta została oparta na art. 7 ust. 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U z 2000 r. Nr 71, poz. 838 ze zm.).
W dniu 29 października 2009 r. E. D., D. K., W. O. wniosły do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na tę uchwałę, z powołaniem się na przepisy art. 53 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym (tekst jedn. Dz.U z 2012 r., poz. 270 ze zm.) w związku z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U z 2001 r. Nr 142, poz.1591 ze zm.). Zaskarżonej uchwale skarżące zarzuciły naruszenie:
- art. 7 ust. 3 w związku z art. 2a ustawy o drogach publicznych poprzez zaliczenie do kategorii gminnych dróg publicznych drogi, której własność nie należy w całości do m.st. Warszawy;
- art. 64 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w zakresie w jakim m.st. Warszawa zaliczyła do kategorii dróg gminnych drogę niestanowiącą w całości własności m.st. Warszawy.
W petitum skargi skarżące domagały się stwierdzenia nieważności uchwały w zaskarżonej części, tj. w zakresie w jakim zaliczono do dróg gminnych ulicę F. (pozycja [...] Załącznika Nr [...] do uchwały Nr [...] Rady Miasta Stołecznego Warszawy z [...] września 2003 r.). Na podstawie art. 106 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniosły o dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci m.in.:
- postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa z [...] marca 2008 r. na okoliczność następstwa prawnego po T. O.;
- zawiadomień o zmianie w rejestrze gruntów z [...] stycznia 2012 r. na okoliczność prawa własności (współwłasności) skarżących działki o numerze [...] o powierzchni 244 m2 stanowiącej fragment ulicy F. oraz na okoliczność władania ww. nieruchomością przez Prezydenta m.st. Warszawy i przeznaczenia nieruchomości pod drogę.
Uzasadniając skarżące podniosły, że uchwałą z [...] września 2003 r. Nr [...] - pod pozycją [...] Załącznika Nr [...] do uchwały Nr [...] z [...] września 2003 r. - Rada Miasta Stołecznego Warszawy zaliczyła ulicę F. w Warszawie do kategorii dróg publicznych, co w ich ocenie jest rażąco sprzeczne z prawem. Wyjaśniły, iż fragment ulicy F. w Warszawie stanowi działka nr [...] o powierzchni 244 m2. Działka ta stanowiła własność T. O., a obecnie stanowi własność skarżących w udziałach po 1/3. Nadto działka ta nigdy nie była przedmiotem postępowania wywłaszczeniowego, nie została również nabyta przez m.st. Warszawa w trybie art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.). T. O. nigdy nie utracił prawa własności tej nieruchomości, co potwierdzają również dane w rejestrze gruntów (nieruchomość nie ma urządzonej księgi wieczystej). Tymczasem działka została w ramach zaskarżanej uchwały zaliczona do kategorii dróg publicznych. Skarżące podniosły, iż w utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych w sposób jednolity przyjmuje się, że nie istnieje możliwość zaliczenia do kategorii dróg gminnych dróg położonych na działkach niestanowiących własności gminy. Do spełnienia wymogu z przepisu art. 2a ustawy o drogach publicznych koniecznym jest bowiem (w przypadku, gdy teren zajęty pod drogę nie należy do gminy) uzyskanie prawa własności do takiego terenu, czy to w drodze umowy lub poprzez wywłaszczenie, czy też komunalizację. Powołując się na orzeczenia sądów administracyjnych wskazały, iż konieczną przesłanką do skutecznego podjęcia przez radę gminy uchwały o zaliczeniu drogi do kategorii dróg gminnych jest legitymowanie się przez gminę prawem własności do gruntów, po których droga taka przebiega. Powyższe wynika wprost z przepisu art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych, w świetle którego drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Skoro zatem żaden przepis nie przewiduje automatycznego przejścia prawa własności gruntu zajętego pod drogę na rzecz jednostki samorządu gminnego z chwilą wejścia w życie uchwały o zaliczeniu ulicy do kategorii dróg gminnych to oczywistym jest, że już przed podjęciem uchwały, o której mowa, działki, przez które droga gminna ma przebiegać muszą stanowić własność gminy.