Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska Sędziowie Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 27 czerwca 2017 r. sygn. akt II SA/Ol 250/17 w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z 27 czerwca 2017 r. sygn. akt II SA/Ol 250/17oddalił skargę A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przedstawił następujące ustalenia faktyczne i prawne:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. decyzją z [...] października 2016 r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...], działającego z upoważnienia Burmistrza Miasta [...] z [...] sierpnia 2016 r., odmawiającą A. B. umorzenia zadłużenia w kwocie [...] zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie [...]zł, powstałego z tytułu wypłaconych na rzecz jego syna A. B. świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W uzasadnieniu przytoczyło treść art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2016r. poz. 169 ze zm., dalej jako: "ustawa") oraz wyjaśniło, że kwestia umorzenia wypłaconych należności pozostawiona jest uznaniu administracyjnemu. Kolegium oceniło, że rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji nie jest dowolne. Wskazało, że w sprawie przeprowadzono prawidłowe postępowanie wyjaśniające, gdyż wniosek skarżącego został rozpatrzony przy uwzględnieniu jego sytuacji dochodowej, rodzinnej i zdrowotnej. Ustalono, że skarżący ma 46 lat, jest zdrowy, prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe. Zamieszkuje w mieszkaniu brata i nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Na wyżywienie przeznacza około [...] zł miesięcznie. Skarżący prowadzi działalność gospodarczą w zakresie naprawy samochodów ciężarowych, zatrudnia jedną osobę. Z tego tytułu w 2015 r. osiągnął dochód w wysokości [...] zł. Nie płaci regularnie składek ZUS, ani należności z tytułu podatku dochodowego i VAT, w związku z czym powstały z tego powodu zaległości. Od lipca 2015 r. regularnie płaci alimenty w wysokości [...] zł na konto matki dziecka. Stara się o obniżenie wysokości alimentów do [...] zł miesięcznie oraz o umorzenie zaległości podatkowych oraz wobec ZUS.
Mając powyższe na względzie Kolegium uznało, że wskazywane przez wnioskodawcę okoliczności w postaci wadliwego jego zdaniem wyroku nakazowego oraz jego egzekucji, nie uzasadniają umorzenia omawianych należności. Nie są to bowiem okoliczności, pozwalające na wyjątkowe potraktowanie i uwzględnienie żądania w oparciu o art. 30 ust. 2 ustawy. Organ przyznał, że skarżący znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, jednakże nie jest to wystarczająca podstawa do zastosowania przedmiotowej instytucji, gdyż nic nie wskazuje na to, aby obecna sytuacja w sposób trwały uniemożliwiała w przyszłości poprawę jego sytuacji. Zdaniem organu umorzenie należności dłużnika alimentacyjnego na podstawie omawianego przepisu powinno mieć miejsce tylko wtedy, gdy sytuacja dochodowa i rodzinna zobowiązanego uniemożliwia mu wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Stan taki winien być jednak skutkiem czynników obiektywnych, tj. takich, na które zobowiązany nie ma (nie miał) wpływu. Umorzenie powinno być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, które zgodnie z ogólnymi regułami powinny być interpretowane w sposób ścisły, a nie rozszerzający. W związku z tym umorzenie powinno mieć miejsce tylko wówczas, gdy sytuacja dochodowa zobowiązanego lub jego rodziny nie pozwala mu na wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. W sprawie niniejszej natomiast taka nie zachodzi.